11 जून 2025 रोजी पॅरिसमध्ये झालेल्या विवाटेक कॉन्फरन्समध्ये, एनव्हिडियाचे सीईओ जेन्सेन हुआंग यांनी एक मोठी घोषणा केली. त्यांनी सांगितलं की, क्वांटम कम्प्युटिंग आता एका टर्निंग पॉइंटवर आहे, आणि पुढील काही वर्षांत हे तंत्रज्ञान खऱ्या आयुष्यातील अनेक समस्यांचं निराकरण करू शकेल. ही बातमी टेक्नॉलॉजी क्षेत्रात खळबळ माजवणारी आहे, आणि याचा परिणाम जगभरातील बाजारावरही दिसून आला.
क्वांटम कम्प्युटिंग म्हणजे नेमकं काय? ते कसं काम करतं? आणि एनव्हिडियाची या क्षेत्रात काय भूमिका आहे? या सगळ्याची माहिती आपण आज सोप्या मराठीत समजून घेणार आहोत.
क्वांटम कम्प्युटिंग: एक नवं पर्व (Quantum Computing Inflection Point 2025)
क्वांटम कम्प्युटिंग हे टेक्नॉलॉजी क्षेत्रातील एक नवं पर्व आहे. 11 जून 2025 रोजी पॅरिसमधील विवाटेक कॉन्फरन्समध्ये एनव्हिडियाचे सीईओ जेन्सेन हुआंग यांनी सांगितलं की, “क्वांटम कम्प्युटिंग आता एका टर्निंग पॉइंटवर आहे. पुढील काही वर्षांत हे तंत्रज्ञान खऱ्या आयुष्यातील अनेक समस्यांचं निराकरण करू शकेल.”
जेन्सेन यांनी याआधी जानेवारी 2025 मध्ये सांगितलं होतं की, क्वांटम कम्प्युटिंगचं व्यावहारिक वापरासाठी अजून 20 वर्षं लागतील. पण आता त्यांनी आपलं मत बदललं आहे. त्यांच्या या नव्या विधानामुळे क्वांटम कम्प्युटिंग क्षेत्रातील कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये मोठी वाढ झाली. उदाहरणार्थ, Quantum Computing (QUBT) चे शेअर्स 25% ने वाढले, तर Rigetti Computing (RGTI) चे शेअर्स 11% ने वाढले.
क्वांटम कम्प्युटिंग म्हणजे काय? (What is Quantum Computing)
क्वांटम कम्प्युटिंग ही एक अशी टेक्नॉलॉजी आहे, जी पारंपरिक कम्प्युटर्सपेक्षा खूप वेगळी आणि शक्तिशाली आहे. आपण वापरतो ते साधे कम्प्युटर माहिती ‘बिट्स’ मध्ये साठवतात, म्हणजे 0 आणि 1 मध्ये. पण क्वांटम कम्प्युटर ‘क्युबिट्स’ वापरतात, जे एकाच वेळी 0 आणि 1 दोन्ही असू शकतात. याला ‘सुपरपोझिशन’ म्हणतात.
यामुळे क्वांटम कम्प्युटर खूप जटिल गणितं आणि समस्यांचं निराकरण खूप कमी वेळात करू शकतात. उदाहरणार्थ, सध्याचे सुपरकम्प्युटर ज्या समस्यांना अनेक वर्षं लागतील, त्या समस्यांना क्वांटम कम्प्युटर काही मिनिटांत सोडवू शकतात.
जेन्सेन हुआंग यांचं नवं मत: काय बदललं? (Jensen Huang Quantum Computing Speech)
जेन्सेन हुआंग यांनी याआधी क्वांटम कम्प्युटिंगबद्दल फार सकारात्मक मत व्यक्त केलं नव्हतं. जानेवारी 2025 मध्ये त्यांनी सांगितलं होतं की, “खऱ्या अर्थाने उपयुक्त क्वांटम कम्प्युटर बनवायला अजून 15-20 वर्षं लागतील.” त्यांच्या या विधानामुळे क्वांटम कम्प्युटिंग कंपन्यांचे शेअर्स खाली आले होते. पण मार्च 2025 मध्ये त्यांनी आपलं मत काहीसं बदललं, आणि आता जून 2025 मध्ये ते म्हणत आहेत की, क्वांटम कम्प्युटिंग आता एका टर्निंग पॉइंटवर आहे.
जेन्सेन यांनी पॅरिसमधील कॉन्फरन्समध्ये सांगितलं, “आपण आता अशा ठिकाणी पोहोचलो आहोत, जिथून क्वांटम कम्प्युटरचा वापर खऱ्या समस्यांसाठी करता येईल. पुढील काही वर्षांत आपण अनेक रोमांचक समस्यांचं निराकरण करू शकू.” त्यांच्या या विधानामुळे क्वांटम कम्प्युटिंग क्षेत्रात नवीन आशा निर्माण झाली आहे.
एनव्हिडियाची क्वांटम कम्प्युटिंगमधील भूमिका (Nvidia Role in Quantum Computing)
एनव्हिडिया ही जगातील आघाडीची चिप बनवणारी कंपनी आहे, जी प्रामुख्याने AI (आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स) आणि ग्राफिक्स प्रोसेसिंग युनिट्स (GPUs) साठी ओळखली जाते. पण आता एनव्हिडिया क्वांटम कम्प्युटिंग क्षेत्रातही पाऊल ठेवत आहे.
- क्वांटम रिसर्च लॅब: मार्च 2025 मध्ये जेन्सेन यांनी सांगितलं की, एनव्हिडिया बोस्टनमध्ये एक क्वांटम कम्प्युटिंग रिसर्च लॅब उघडणार आहे. या लॅबमध्ये हार्वर्ड युनिव्हर्सिटी आणि MIT (मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी) मधील शास्त्रज्ञांसोबत काम केलं जाईल.
- सिम्युलेशन टेक्नॉलॉजी: सध्या क्वांटम कम्प्युटर बनवण्यासाठी त्यांचं सिम्युलेशन करणं गरजेचं आहे. यासाठी खूप शक्तिशाली कम्प्युटर लागतात, आणि एनव्हिडियाची GPUs यासाठी खूप उपयुक्त आहेत. त्यामुळे क्वांटम रिसर्चसाठी एनव्हिडियाची टेक्नॉलॉजी खूप महत्त्वाची आहे.
- AI आणि क्वांटम: जेन्सेन यांनी सांगितलं की, क्वांटम कम्प्युटिंग आणि AI एकत्र काम करू शकतात. ज्या समस्यांसाठी AI ला अनेक वर्षं लागतील, त्या समस्यांना क्वांटम कम्प्युटिंग जलद सोडवू शकेल.
क्वांटम कम्प्युटिंगचा खऱ्या आयुष्यावर परिणाम (Quantum Computing Real-World Impact)
क्वांटम कम्प्युटिंगचा खऱ्या आयुष्यावर खूप मोठा परिणाम होऊ शकतो. काही उदाहरणं पाहूया:
- औषध संशोधन (Drug Discovery): क्वांटम कम्प्युटर जटिल रासायनिक संरचना समजून नवीन औषधं बनवण्यात मदत करू शकतात. उदाहरणार्थ, कॅन्सरसारख्या आजारांवर नवीन औषधं शोधणं सोपं होईल.
- लॉजिस्टिक्स: वाहतूक आणि मालवाहतूक क्षेत्रात क्वांटम कम्प्युटर सर्वात जलद आणि कमी खर्चाचा मार्ग शोधू शकतात.
- सुरक्षितता (Cybersecurity): क्वांटम कम्प्युटर सध्याच्या एन्क्रिप्शन सिस्टीम तोडू शकतात, पण ते नवीन आणि अधिक सुरक्षित सिस्टीमही बनवू शकतात.
- हवामान संशोधन: हवामानातील बदलांचा अंदाज घेण्यासाठी आणि त्यावर उपाय शोधण्यासाठी क्वांटम कम्प्युटरचा वापर होऊ शकतो.
बाजारावर परिणाम: क्वांटम कंपन्यांचे शेअर्स वाढले (Quantum Computing Stocks Surge 2025)
जेन्सेन यांच्या या विधानाचा थेट परिणाम क्वांटम कम्प्युटिंग क्षेत्रातील कंपन्यांवर दिसून आला. 11 जून 2025 रोजी, जेन्सेन यांच्या भाषणानंतर अनेक क्वांटम कंपन्यांचे शेअर्स वाढले:
- Quantum Computing (QUBT) चे शेअर्स 25% ने वाढले.
- Rigetti Computing (RGTI) चे शेअर्स 11% ने वाढले.
- IonQ आणि D-Wave यांचे शेअर्स सुरुवातीला 10.6% आणि 4.6% ने वाढले, पण नंतर त्यात काही प्रमाणात घसरण झाली.
याउलट, जेन्सेन यांनी जानेवारी 2025 मध्ये सांगितलं होतं की, क्वांटम कम्प्युटर अजून 20 वर्षं लांब आहेत. त्यावेळी या कंपन्यांचे शेअर्स खाली आले होते. पण आता जेन्सेन यांच्या नव्या विधानामुळे या क्षेत्रात पुन्हा उत्साह दिसत आहे.
इतर कंपन्यांचं क्वांटम कम्प्युटिंगमधील योगदान
एनव्हिडियासोबतच इतर मोठ्या टेक कंपन्याही क्वांटम कम्प्युटिंगवर काम करत आहेत:
- गुगल: डिसेंबर 2024 मध्ये गुगलने ‘विलो’ नावाचं क्वांटम चिप लॉन्च केलं. त्यांनी सांगितलं की, हे चिप मोठ्या क्वांटम कम्प्युटर बनवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचं पाऊल आहे.
- अ‍ॅमेझॉन आणि मायक्रोसॉफ्ट: फेब्रुवारी 2025 मध्ये या दोन्ही कंपन्यांनी नवीन क्वांटम चिप्स जाहीर केल्या.
- आयबीएम: आयबीएम ही क्वांटम कम्प्युटिंग क्षेत्रात आघाडीवर आहे आणि त्यांनी अनेक क्वांटम कम्प्युटर बनवले आहेत.
क्वांटम कम्प्युटिंगचं भविष्य: पुढे काय होईल? (Future of Quantum Computing)
जेन्सेन यांच्या मते, क्वांटम कम्प्युटिंग आता अधिक मजबूत, कार्यक्षम आणि विश्वासार्ह होत आहे. पण अजूनही अनेक आव्हानं आहेत:
- तांत्रिक अडचणी: क्वांटम कम्प्युटर बनवणं खूप जटिल आहे, आणि त्यांना खूप कमी तापमानात (जवळपास -273°C) ठेवावं लागतं.
- खर्च: क्वांटम कम्प्युटर बनवण्यासाठी खूप खर्च येतो, आणि त्यामुळे ते सर्वसामान्यांसाठी उपलब्ध होण्यास वेळ लागेल.
- नैतिक प्रश्न: क्वांटम कम्प्युटर सध्याच्या सायबर सिक्युरिटी सिस्टीम तोडू शकतात, त्यामुळे नवीन सिक्युरिटी सिस्टीम बनवणं गरजेचं आहे.
पण या सगळ्या आव्हानांनंतरही, क्वांटम कम्प्युटिंगचं भविष्य खूप उज्ज्वल आहे. पुढील 5-10 वर्षांत आपण क्वांटम कम्प्युटिंगचा वापर अनेक क्षेत्रांत पाहू शकतो.
क्वांटम कम्प्युटिंग भविष्य बदलणार
एनव्हिडियाचे सीईओ जेन्सेन हुआंग यांनी 11 जून 2025 रोजी पॅरिसमधील विवाटेक कॉन्फरन्समध्ये सांगितलं की, क्वांटम कम्प्युटिंग आता एका टर्निंग पॉइंटवर आहे. पुढील काही वर्षांत हे तंत्रज्ञान अनेक समस्यांचं निराकरण करू शकेल, असा त्यांचा विश्वास आहे. त्यांच्या या विधानामुळे क्वांटम कम्प्युटिंग क्षेत्रात नवीन आशा निर्माण झाली आहे, आणि या क्षेत्रातील कंपन्यांचे शेअर्स वाढले आहेत.
क्वांटम कम्प्युटिंग हे भविष्यातील तंत्रज्ञान आहे, जे आपलं आयुष्य पूर्णपणे बदलू शकतं. तुम्हाला या तंत्रज्ञानाबद्दल काय वाटतं? आणि याचा तुमच्या आयुष्यावर काय परिणाम होईल, असं तुम्हाला वाटतं? तुमच्या प्रतिक्रिया आम्हाला नक्की सांगा!
