महाराष्ट्रात सध्या पावसाने जोर धरला आहे, आणि हवामान खात्याने पुढील 24 तासांसाठी तब्बल 21 जिल्ह्यांना येलो अलर्ट जारी केला आहे. विदर्भ, मराठवाडा, उत्तर महाराष्ट्र आणि कोकण या भागांमध्ये गेल्या काही दिवसांपासून पावसाने हजेरी लावली आहे. आता हवामान खात्याने सांगितलं आहे की, 12 मे 2025 रोजी या सर्व भागांमध्ये विजांच्या कडकडाटासह हलका ते मध्यम स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.
हवामान खात्याचा अंदाज – 21 जिल्ह्यांना येलो अलर्ट
हवामान खात्याने 12 मे 2025 रोजी महाराष्ट्रातील 21 जिल्ह्यांना येलो अलर्ट जारी केला आहे. या अलर्टनुसार, या जिल्ह्यांमध्ये पुढील 24 तासांत विजांच्या कडकडाटासह हलका ते मध्यम स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. यामध्ये जळगाव, नाशिक, अहिल्यानगर (अहमदनगर), पुणे, कोल्हापूर, सातारा, सांगली, सोलापूर, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बीड, धाराशिव, अकोला, अमरावती, बुलढाणा, चंद्रपूर, गडचिरोली, नागपूर, वर्धा, वाशिम आणि यवतमाळ या जिल्ह्यांचा समावेश आहे. हवामान खात्याने सांगितल आहे की, या भागांमध्ये वादळी वारेही वाहू शकतात, आणि हवामान अचानक बदलण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे या भागातील शेतकरी आणि नागरिकांनी सतर्क राहण गरजेच आहे.
हे वाचल का ? पशुसंवर्धन विभागाची खास योजना, शेळी, गाय, म्हैस आणि कुकुटपालनासाठी 50% ते 75% पर्यंत अनुदान!
हवामान खात्याच्या माहितीनुसार, कोकण, मध्य महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भ या भागांमध्ये पावसाचे ढग सक्रिय आहेत. 10 मे 2025 रोजी प्रसिद्ध झालेल्या एका अहवालानुसार, या भागांमध्ये येत्या चार दिवसांसाठी पावसाचा जोर कायम राहण्याची शक्यता आहे. विशेषतः 12 मे रोजी विदर्भातील सर्व जिल्ह्यांना आणि मध्य महाराष्ट्रातील नाशिक, पुणे, सातारा, कोल्हापूरसह अनेक जिल्ह्यांना येलो अलर्ट देण्यात आला आहे. या पावसामुळे काही ठिकाणी जोरदार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे, तर काही ठिकाणी हलका पाऊस पडेल.
प्रमुख शहरांमधील हवामानाचा अंदाज
महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरांमध्येही पावसाचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. मुंबईत 12 मे रोजी दिवसाच तापमान 34 अंश सेल्सिअस आणि रात्रीच तापमान 26 अंश सेल्सिअस राहण्याची शक्यता आहे. पण दुपारी किंवा संध्याकाळी विजांच्या कडकडाटासह पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. ढगाळ वातावरणामुळे मुंबईत खूप उकाडा जाणवेल, त्यामुळे नागरिकांनी सावध राहाव. पुण्यातही असच वातावरण राहील. पुण्यात दिवसाच तापमान 33 अंश आणि रात्रीच तापमान 22 अंश सेल्सिअस असेल. इथेही दुपारी किंवा संध्याकाळी विजांसह हलका ते मध्यम पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.
छत्रपती संभाजीनगरात दिवसाच तापमान 39 अंश सेल्सिअसपर्यंत जाईल, आणि रात्रीच तापमान 26 अंश असेल. इथे ढगाळ आकाश, वादळी वारे आणि मध्यम स्वरूपाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. नाशिकमध्येही आकाश ढगाळ राहील, आणि विजांसह पाऊस पडेल.
नाशिकमध्ये दिवसाच तापमान 34 अंश आणि रात्रीच तापमान 22 अंश सेल्सिअस असेल. नागपूरमध्ये मात्र खूप उष्णता जाणवेल. इथे दिवसाच तापमान 41 अंश सेल्सिअसपर्यंत जाईल, पण दुपारी वादळी वारे आणि विजांसह पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. या सर्व शहरांमध्ये हवामान अचानक बदलण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे नागरिकांनी आणि शेतकऱ्यांनी सावध राहाव.
पावसाचा शेतीवर होणारा परिणाम
महाराष्ट्रात सध्या मे महिना सुरू आहे, आणि या काळात अनेक शेतकरी त्यांच्या इतर शेतीची काम करत असतात. पण या अवकाळी पावसामुळे शेतकऱ्यांना अनेक समस्यांना सामोर जाव लागत आहे. विशेषतः भात, मिरची, चिकू आणि आंबा या पिकांचा हंगाम सध्या अंतिम टप्प्यात आहे. अशा परिस्थितीत पाऊस पडल्यास भात भिजण्याची आणि खाली पडण्याची शक्यता आहे. याशिवाय, आंबा आणि चिकू या फळांवरही पावसाचा वाईट परिणाम होऊ शकतो.
पालघर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनी सांगितलं आहे की, या अवकाळी पावसामुळे त्यांच्या पिकांचं नुकसान होण्याची भीती आहे. 6 मे 2025 रोजी पालघर जिल्ह्यात जोरदार पाऊस पडला, आणि यामुळे अनेक शेतकऱ्यांच्या पिकांच नुकसान झाल. विशेषतः भातशेती आणि फळबागांवर याचा परिणाम झाला आहे. याशिवाय, वीटभट्टी व्यावसायिकांनाही या पावसाचा फटका बसला आहे, कारण त्यांच्या विटा भिजण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी सांगितलं की, त्यांनी पिक काढण्यासाठी मजुरांची मदत घेतली होती, पण आता पावसामुळे ही काम थांबली आहेत.
विदर्भातील शेतकऱ्यांनाही या पावसाचा फटका बसण्याची शक्यता आहे. 9 मे 2025 रोजी हवामान खात्याने सांगितल होत की, विदर्भातील अमरावती, यवतमाळ, वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया आणि चंद्रपूर या जिल्ह्यांमध्ये जोरदार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. या भागातील शेतकऱ्यांनी त्यांची महत्त्वाची काम पुढे ढकलावी, आणि सुरक्षिततेची काळजी घ्यावी, अस आवाहन हवामान खात्याने केलं आहे.
शेतकऱ्यांनी काय काळजी घ्यावी?
या अवकाळी पावसामुळे शेतकऱ्यांनी काही खबरदारी घेण गरजेच आहे. सर्वप्रथम, तुम्ही तुमची पिक काढली असतील, तर ती सुरक्षित ठिकाणी ठेवा, जेणेकरून ती भिजणार नाही. विशेषतः भात, मिरची आणि आंबा यांसारखी पिक पावसापासून वाचवण्यासाठी ताडपत्री किंवा प्लॅस्टिकचा वापर करा. दुसर म्हणजे, जर तुम्ही अजून पिक काढली नसतील, तर पावसाचा जोर कमी होईपर्यंत थांबा. पावसात पिक काढण्याचा प्रयत्न करू नका, कारण यामुळे पिकांच नुकसान होऊ शकत.
याशिवाय, वादळी वाऱ्यांमुळे झाड आणि फांद्या पडण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे शेतात जाताना सावध राहा. विजांचा कडकडाट होत असेल, तर शेतात जाण टाळा, आणि सुरक्षित ठिकाणी राहा. वीजेच्या खांबांपासून आणि पाण्याच्या साठ्यांपासून दूर राहा, कारण विज पडण्याचा धोका असतो. जर तुम्ही वीटभट्टीच काम करत असाल, तर तुमच्या विटा पावसापासून वाचवण्यासाठी ताडपत्रीचा वापर करा. शेतकऱ्यांनी स्थानिक हवामान खात्याच्या सूचना ऐकाव्या, आणि त्यानुसार आपल्या कामांचं नियोजन कराव.
नागरिकांसाठी काही महत्त्वाच्या सूचना
पावसाचा जोर वाढत असल्याने नागरिकांनीही काही खबरदारी घेण गरजेच आहे. विशेषतः मुंबई, पुणे आणि नागपूरसारख्या शहरांमध्ये पावसामुळे वाहतूक व्यवस्थेवर परिणाम होऊ शकतो. 8 मे 2025 रोजी मुंबईत जोरदार पाऊस पडला, आणि यामुळे रेल्वे सेवा ठप्प झाली होती. अंधेरी आणि गोरेगावसारख्या सखल भागांत पाणी साचल होत. त्यामुळे पावसाच्या काळात घराबाहेर पडताना छत्री आणि रेनकोट सोबत ठेवा. जर वादळी वाऱ्यांचा इशारा असेल, तर घरातच राहण्याचा प्रयत्न करा.
याशिवाय, रेल्वे आणि विमानसेवेच्या वेळा तपासूनच प्रवासाला निघा, कारण पावसामुळे या सेवांवर परिणाम होऊ शकतो. मुंबई आणि ठाण्यासारख्या शहरांमध्ये पाणी साचण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे सखल भागात राहणाऱ्या नागरिकांनी सावध राहाव. जर तुम्ही मच्छीमार असाल, तर पावसाचा जोर कमी होईपर्यंत समुद्रात जाणं टाळा. 8 मे 2025 रोजी पालघर आणि डहाणू परिसरात जोरदार वादळ आणि पाऊस पडला, आणि यामुळे 40 ते 45 बोटींच नुकसान झाल. त्यामुळे सावधगिरी बाळगण खूप गरजेच आहे.
पावसाचा पर्यावरणावर होणारा परिणाम
हा अवकाळी पाऊस शेतीसाठी हानिकारक असला, तरी पर्यावरणासाठी काही प्रमाणात फायदेशीर आहे. गेल्या काही दिवसांपासून महाराष्ट्रात उष्णतेची लाट होती, आणि तापमान 40 अंश सेल्सिअसपर्यंत गेल होत. पण या पावसामुळे तापमानात लक्षणीय घट झाली आहे. 10 मे 2025 रोजी प्रसिद्ध झालेल्या एका अहवालानुसार, पावसामुळे कमाल तापमानात घट झाली आहे, आणि ढगाळ वातावरणामुळे उकाडा जाणवत असला तरी उष्णतेची तीव्रता कमी झाली आहे.
पण या पावसामुळे काही ठिकाणी पूरसदृश परिस्थिती निर्माण होण्याची शक्यता आहे. विशेषतः कोकण आणि विदर्भातील नद्यांच्या पाण्याची पातळी वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे नदीकाठच्या गावांतील नागरिकांनी सावध राहावं. याशिवाय, जोरदार वाऱ्यांमुळे झाडं पडण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे वाहतूक व्यवस्थेवरही परिणाम होऊ शकतो.
मी स्वतः एका शेतकरी कुटुंबातून येतो, आणि मला या अवकाळी पावसाचा अनुभव आहे. मागील वर्षी मे महिन्यात आमच्या गावात असाच जोरदार पाऊस पडला होता, आणि आमच्या भाताच्या पिकाच खूप नुकसान झाल होत. आम्ही पिक काढण्याची तयारी केली होती, पण पावसामुळे सगळ भात भिजल, आणि खाली पडलं. यामुळे आम्हाला खूप आर्थिक नुकसान सहन कराव लागल. पण या अनुभवातून मी एक गोष्ट शिकलो, ती म्हणजे पावसाचा अंदाज पाहूनच शेतीची काम करावीत. आता हवामान खात्याच्या सूचना ऐकूनच मी माझ्या पिकांच नियोजन करतो, आणि पिक सुरक्षित ठिकाणी ठेवण्यासाठी ताडपत्रीचा वापर करतो.
म्हणूनच मी तुम्हा सर्व शेतकरी बांधवांना सांगतो, की हवामान खात्याच्या सूचना लक्षात घ्या, आणि तुमची पिक सुरक्षित ठेवण्यासाठी योग्य ती काळजी घ्या. जर तुमच्या गावात पावसामुळे पिकांच नुकसान झाल असेल, तर स्थानिक प्रशासनाशी संपर्क साधा, आणि नुकसान भरपाईसाठी अर्ज करा. शासनाने अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांसाठी पीक विमा योजना लागू केली आहे, त्याचा लाभ घ्या.
महाराष्ट्रात सध्या पावसाचा जोर वाढला आहे, आणि 21 जिल्ह्यांना येलो अलर्ट देण्यात आला आहे. हा पाऊस शेतकऱ्यांसाठी चिंतेचा विषय आहे, कारण यामुळे पिकांच नुकसान होण्याची शक्यता आहे. पण योग्य खबरदारी घेतल्यास हे नुकसान टाळता येऊ शकत. हवामान खात्याच्या सूचना ऐकूनच तुमची शेतीची काम करा, आणि पिक सुरक्षित ठिकाणी ठेवा. याशिवाय, नागरिकांनीही पावसाच्या काळात सावध राहाव, आणि वाहतूक व्यवस्थेची माहिती घेऊनच प्रवास करावा.
