महाराष्ट्रातील वाहनमालकांसाठी एक महत्त्वाची सूचना: राज्य परिवहन विभागाने उच्च-सुरक्षा नोंदणी प्लेट्स (HSRP) बसवण्याची अंतिम मुदत 30 जून 2025 पर्यंत वाढवली आहे. मूळतः ही मुदत 31 मार्च 2025 होती, जी नंतर 30 एप्रिल 2025 पर्यंत वाढवण्यात आली होती. तथापि, अंमलबजावणीतील विलंब लक्षात घेता, आता ती आणखी दोन महिने वाढवण्यात आली आहे. ज्यांची गाडी 2019 पूर्वीची आहे अथवा ज्या गाड्यांना उच्च-सुरक्षा नोंदणी प्लेट्स (HSRP) नंबर प्लेट नाही अश्याना ह्या HSRP बसविने अनिवार्य आहे.
HSRP म्हणजे काय?
उच्च-सुरक्षा नोंदणी प्लेट (HSRP) ही एक विशेष प्रकारची नंबर प्लेट आहे, ज्यामध्ये वाहनाच्या सुरक्षिततेसाठी आवश्यक असणारे घटक समाविष्ट असतात. ही प्लेट स्टीलपासून बनवलेली असून, तिच्यावर लेझर-कोडेड क्रमांक आणि RFID चिप असते. यामुळे वाहनांची ओळख पटवणे आणि चोरी झाल्यास शोधणे सुलभ होते.
HSRP बसवण्याचे फायदे
वाहन चोरीला प्रतिबंध
HSRP नंबर प्लेटमध्ये RFID (Radio Frequency Identification) चिप आणि युनिक सीरियल नंबर असतो. यामुळे वाहन चोरी झाल्यास त्याचा शोध घेणे सोपे होते. वाहतूक पोलिस आणि RTO अधिकारी या चिपच्या मदतीने वाहनाची अचूक माहिती मिळवू शकतात आणि वाहन ट्रॅक करणे शक्य होते.
बनावट नंबर प्लेट्सना आळा
पूर्वी कोणीही दुकानात जाऊन बनावट नंबर प्लेट सहज बनवू शकत होते. यामुळे अनेक फसवणुकीच्या घटना घडत होत्या. HSRP प्लेट्स अधिकृत विक्रेत्यांकडूनच तयार केल्या जात असल्याने बनावट नंबर प्लेट बनवणे कठीण झाले आहे.
वाहन नोंदणीची अचूकता
HSRP मुळे प्रत्येक वाहनाची माहिती डिजिटल स्वरूपात सुरक्षित राहते. या प्रणालीमुळे वाहनाचा मालक, नोंदणी क्रमांक, इंजिन क्रमांक आणि चेसिस क्रमांक यांची अचूक नोंद होते.
कायद्याचे पालन अनिवार्य
भारत सरकारने Central Motor Vehicle Rules, 1989 अंतर्गत HSRP नंबर प्लेट बंधनकारक केल्या आहेत. त्यामुळे ती बसवणे कायदेशीरदृष्ट्या आवश्यक आहे. जर वाहनावर HSRP नसेल, तर वाहतूक पोलिस ₹500 ते ₹1,000 पर्यंत दंड आकारू शकतात.
हे सुद्धा वाचा :- विहीर बांधकाम, शेततळे: माती अन् खडीवरील रॉयल्टी माफ! सरकारचा ऐतिहासिक निर्णय
मजबूत आणि टिकाऊ प्लेट्स
HSRP प्लेट स्टेनलेस स्टील आणि ॲल्युमिनियम पासून बनवलेली असते, त्यामुळे ती सामान्य नंबर प्लेटच्या तुलनेत अधिक टिकाऊ असते. पाऊस, ऊन किंवा हवामान बदलाचा यावर परिणाम होत नाही.
ट्रॅफिक आणि रोड सेफ्टी सुधारते
HSRP प्रणालीमुळे वाहतुकीवर अधिक चांगले नियंत्रण ठेवता येते. वाहतूक नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्या वाहनांवर CCTV आणि स्वयंचलित ट्रॅफिक व्यवस्थापन प्रणालीद्वारे जलद कारवाई केली जाते.
वाहन विमा क्लेममध्ये मदत
काही विमा कंपन्या HSRP बसवलेल्या वाहनांसाठी प्रीमियम कमी करतात. अपघात किंवा चोरीच्या घटनांमध्ये, विमा क्लेम प्रक्रिया HSRP डेटाच्या मदतीने जलद होते.
वाहनांच्या फेरफार प्रक्रियेत सोय
जर एखाद्या वाहनाचा मालक बदलायचा असेल, नंबर ट्रान्सफर करायचा असेल किंवा RTO मध्ये फेरफार करायचा असेल, तर HSRP नंबर प्लेट असणे फायदेशीर ठरते.
वाहनाची पुनर्विक्री सुलभ होते
HSRP बसवलेल्या वाहनांचा गुणवत्ता स्तर अधिक असल्याने पुनर्विक्री करताना वाहनाच्या मूळ स्थितीबद्दल खात्री मिळते. त्यामुळे ग्राहक आणि विक्रेता दोघांनाही फायदा होतो.
काळा बाजार आणि गुन्हेगारी रोखण्यास मदत
बनावट नंबर प्लेट वापरून गुन्हे करणाऱ्या टोळ्यांना आळा बसतो. HSRP ची नोंद डिजिटल डेटाबेसमध्ये असल्याने, बनावट नोंदणीसह वाहन विकणे किंवा गैरवापर करणे कठीण होते.
HSRP साठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया
महाराष्ट्रातील वाहनमालकांना HSRP साठी ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी खालील चरणांचे पालन करावे लागेल:
- अधिकृत पोर्टलला भेट द्या: महाराष्ट्र परिवहन विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
- आपले RTO निवडा: आपल्या वाहनाचे नोंदणी कार्यालय (RTO) निवडा.
- HSRP बुक करा: “Book High Security Registration Plate” या पर्यायावर क्लिक करा.
- वाहनाची माहिती भरा: नोंदणी क्रमांक, चेसिस क्रमांक, इंजिन क्रमांक आणि नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांक भरा.
- संपर्क माहिती द्या: वाहनमालकाचे नाव, पत्ता आणि ईमेल आयडी भरा.
- OTP द्वारे पडताळणी करा: नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकावर आलेला OTP टाका.
- डिलिव्हरीचा पर्याय निवडा: आपण HSRP घरी डिलिव्हरी घेऊ शकता किंवा नियुक्त केंद्रावर जाऊन बसवू शकता.
- पेमेंट करा: ऑनलाइन पेमेंटद्वारे शुल्क भरा.
- अपॉइंटमेंट बुक करा: केंद्रावर बसवण्यासाठी अपॉइंटमेंट बुक करा.
- HSRP बसवा: निर्धारित तारखेला केंद्रावर जाऊन HSRP बसवा.
हे सुद्धा वाचा :- 7/12 उतारा म्हणजे काय? संपूर्ण माहिती आणि प्रक्रिया
HSRP साठी लागणारे शुल्क
- दुचाकी: ₹450 (GST वगळून)
- त्रिचाकी: ₹500 (GST वगळून)
- चारचाकी आणि इतर: ₹745 (GST वगळून)
HSRP नंबर प्लेट बसवण्याची अंतिम मुदत
महाराष्ट्र परिवहन विभागाने उच्च-सुरक्षा नोंदणी प्लेट्स (HSRP) बसवण्याची अंतिम मुदत 30 जून 2025 पर्यंत वाढवली आहे. ही मुदत वाढवण्याचा निर्णय राज्यभरातील वाहनधारकांना दिलासा देणारा आहे. मात्र, यानंतर HSRP नसलेल्या वाहनांवर दंडात्मक कारवाई होणार आहे. त्यामुळे सर्व वाहनमालकांनी लवकरात लवकर HSRP बसवून कायद्याचे पालन करावे.
HSRP नसल्यास होणारे दंड आणि कायदेशीर परिणाम
30 जून 2025 नंतर जर एखाद्या वाहनावर HSRP बसवलेली नसेल, तर त्या वाहनधारकावर पुढीलप्रमाणे कारवाई केली जाऊ शकते:
✅ वाहतूक पोलिसांचा दंड: नियमांचे पालन न केल्यास ₹500 ते ₹1,000 पर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो.
✅ वाहन जप्त होण्याची शक्यता: काही गंभीर प्रकरणांमध्ये वाहन जप्त होण्याची शक्यता आहे.
✅ नोंदणी रद्द करण्याची कारवाई: RTO कडून संबंधित वाहनाची नोंदणी रद्द केली जाऊ शकते.
✅ विमा क्लेममध्ये अडचण: अपघात झाल्यास विमा कंपनीकडून क्लेम नाकारला जाऊ शकतो, कारण वाहनाने सर्व कायदेशीर अटी पूर्ण केल्या आहेत की नाही याची तपासणी केली जाते.
✅ ई-चलन जारी होण्याची शक्यता: वाहतूक विभागाकडून डिजिटल पद्धतीने ई-चलन जारी होऊ शकते.
HSRP नंबर प्लेटसंदर्भात वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ’s)
HSRP प्लेट अनिवार्य आहे का?
होय. 30 जून 2025 नंतर कोणत्याही वाहनावर HSRP नंबर प्लेट नसेल, तर दंडात्मक कारवाई केली जाईल.
मी नवीन गाडी घेतली असेल तर मला HSRP घ्यावी लागेल का?
होय, एप्रिल 2019 नंतर विकल्या गेलेल्या सर्व नव्या गाड्यांवर HSRP आधीच बसवलेल्या असतात. परंतु, जर तुमच्या गाडीवर HSRP नसेल, तर ती लावणे आवश्यक आहे.
मी स्वतः HSRP प्लेट बसवू शकतो का?
नाही, HSRP प्लेट अधिकृत विक्रेत्यांकडूनच बसवावी लागेल.
जर मी HSRP नंबर प्लेट वेळेत बसवली नाही तर?
HSRP वेळेत बसवली नाही, तर तुम्हाला वाहतूक पोलिसांकडून दंड भरावा लागू शकतो आणि तुमच्या वाहनाविरुद्ध कायदेशीर कारवाई होऊ शकते.
HSRP प्लेट किती दिवसांत मिळते?
HSRP साठी ऑनलाइन अर्ज केल्यानंतर 7 ते 10 दिवसांत प्लेट उपलब्ध होते.
महत्त्वाची सूचना:
👉 30 जून 2025 पर्यंत HSRP बसवणे अनिवार्य आहे.
👉 उशीर झाल्यास ₹1,000 पर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो.
👉 सुरक्षित आणि कायदेशीर प्रवासासाठी लवकरात लवकर HSRP बसवा.
✅ HSRP नंबर प्लेट मिळवण्यासाठी आजच अर्ज करा आणि कायदेशीर अडचणी टाळा! 🚘
उच्च-सुरक्षा नोंदणी प्लेट्स बसवणे हे वाहनांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि कायद्याचे पालन करण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. महाराष्ट्रातील वाहनमालकांनी दिलेल्या मुदतीत HSRP बसवून प्रशासनास सहकार्य करावे.
