इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँक (IPPB) ला 2024-25 साठी Digital Payments Award मिळाला आहे! हा पुरस्कार सरकारने दिला आहे, ज्यामुळे ग्रामीण भागात डिजिटल बँकिंगला चालना मिळाली आहे.
IPPB म्हणजे इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँक, जी 100% सरकारच्या मालकीची आहे आणि डिपार्टमेंट ऑफ पोस्ट्स अंतर्गत काम करते. ही बँक 1 सप्टेंबर 2018 मध्ये सुरू झाली आणि तिचा मुख्य उद्देश आहे ग्रामीण आणि अर्ध-शहरी भागात बँकिंग सुविधा पोहोचवणे. IPPB चा फायदा घेण्यासाठी 1.65 लाख पोस्ट ऑफिसेस आणि 3 लाख पोस्टमन्स आणि ग्रामीण डाक सेवकांचा वापर केला जातो, जे थेट तुमच्या दारापर्यंत सेवा देतात.
IPPB ला डिजिटल पेमेंट्स अवॉर्ड का मिळाला? (Why Did IPPB Get the Award?)
20 जून 2025 रोजी नवी दिल्लीत झालेल्या एका कार्यक्रमात अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन आणि पंकज चौधरी यांनी IPPB ला हा पुरस्कार दिला. हा अवॉर्ड IPPB ला 2024-25 साठी डिजिटल पेमेंट्समध्ये प्रथम क्रमांक मिळाल्याबद्दल देण्यात आला. या व्यतिरिक्त, 2023-24 साठी ‘स्पेशल मेंशन’ अवॉर्डही मिळाला आहे. हा पुरस्कार डिजिटल पेमेंट्स वाढवण्यात आणि ग्रामीण भागात आर्थिक समावेशनासाठी IPPB च्या कामगिरीची पावती आहे.
IPPB चे व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी आर. विश्वेश्वरन यांनी सांगितले, “हा पुरस्कार आमच्या प्रयत्नांना मान्यता देतो. आमचा उद्देश आहे की प्रत्येक भारतीयाला डिजिटल बँकिंग सुविधा मिळावी, विशेषतः ग्रामीण भागात.”
ग्रामीण भागात IPPB ची खास कामगिरी (IPPB’s Special Work in Rural Areas)
IPPB ची खरी ताकद तिच्या पोहोचात आहे. 5.57 लाख गावांमध्ये 11 कोटींपेक्षा जास्त ग्राहकांना सेवा दिली जाते, ज्यापैकी 1.4 लाख पोस्ट ऑफिसेस ग्रामीण भागात आहेत. हे पोस्टमन्स आणि ग्रामीण डाक सेवक दरवाजापर्यंत सेवा देतात, जे बँकिंगला सोपे बनवते. यामुळे ग्रामीण भागात डिजिटल पेमेंट्सचा वापर वाढला आहे.
IPPB ची तंत्रज्ञानावर आधारित सिस्टीम खास आहे—13 प्रादेशिक भाषांमध्ये उपलब्ध असलेली इंटरफेस, बायोमेट्रिक स्मार्टफोन्स, आणि Aadhaar आधारित खाते उघडणे हे त्याचे वैशिष्ट्य आहे. यामुळे कागदपत्रे न घेता, रोख न वापरता, आणि कुठूनही बँकिंग शक्य होते.
डिजिटल पेमेंट्समध्ये IPPB चा वाटा (IPPB’s Contribution to Digital Payments)
IPPB च्या मदतीने ग्रामीण भागात डिजिटल व्यवहार वाढले आहेत. यामुळे लोकांना बँकिंग खात्याशिवाय पैसे पाठवणे, बिल भरणे, आणि विमा खरेदी करणे सोपे झाले आहे. सरकारच्या ‘डिजिटल इंडिया’ आणि ‘कम-कॅश अर्थव्यवस्था’ या दृष्टिकोनाला IPPB चा मोठा हातभार आहे. विशेषतः महिलांना, वृद्धांना, आणि लहान व्यवसायांना या सेवेतून फायदा होत आहे.
या अवॉर्डचा फायदा कोणाला होईल? (Who Will Benefit from This Award?)
हा पुरस्कार फक्त IPPB साठी नाही, तर सर्व ग्रामीण लोकांसाठी आनंदाची बातमी आहे. चला, काही लाभार्थी पाहूया:
- ग्रामीण महिलाएं: आता त्यांना बँकिंग सुविधा दारात मिळेल, ज्यामुळे त्यांची आर्थिक स्वातंत्र्य वाढेल.
- वृद्ध नागरिक: त्यांना पोस्टमन्सद्वारे सेवा मिळेल, ज्यामुळे बँकेत जाण्याची गरज नाही.
- लहान व्यवसायिक: डिजिटल पेमेंट्समुळे त्यांचा व्यवसाय वाढेल.
- नवीन ग्राहक: 11 कोटी ग्राहकांनंतर आणखी लोकांना याचा फायदा होईल.
IPPB ची भविष्यातील योजना (IPPB’s Future Plans)
IPPB आता AI आधारित बँकिंग सेवा आणि नवीन भागीदारीवर काम करत आहे. भविष्यात दरवाजापर्यंत आर्थिक सल्ला आणि अधिक सुरक्षित व्यवहार येण्याची शक्यता आहे. हा अवॉर्ड IPPB ला आणखी प्रगती करण्यासाठी प्रेरणा देईल, ज्यामुळे ग्रामीण भारत डिजिटल क्रांतीत सहभागी होईल.
लोकांची प्रतिक्रिया काय आहे? (What Are People Saying?)
सोशल मीडियावर लोक IPPB च्या यशाचे स्वागत करत आहेत. काहींना वाटते की हा पुरस्कार ग्रामीण भागातील बदलाचा पुरावा आहे. एका युजरने लिहिले, “IPPB मुळे माझ्या गावात बँकिंग सोपे झाले आहे!” दुसऱ्या बाजूला, काहींना वाटते की आणखी सुधारणा हव्या आहेत, उदा., अधिक भाषांत सेवा.
माझा अनुभव आणि सल्ला (My Experience and Advice)
मी स्वतः आर्थिक समावेशनाबद्दल बरेच लेख लिहिले आहेत आणि मला वाटते, IPPB ची ही कामगिरी ग्रामीण भारतासाठी खूप महत्त्वाची आहे. मी स्वतः गावातल्या एका मित्राला IPPB चा वापर करताना पाहिले, आणि त्याला खूप सोईचे वाटले. मी तुम्हाला सल्ला देईन की, जर तुम्ही ग्रामीण भागात आहात, तर IPPB च्या सेवांचा लाभ घ्या. तुमच्या जवळच्या पोस्ट ऑफिसला भेट देऊन माहिती मिळवा.
भविष्यात काय अपेक्षा ठेवावी? (What to Expect in the Future?)
IPPB च्या यशाने दाखवले आहे की तंत्रज्ञान आणि सरकारच्या प्रयत्नांनी ग्रामीण भाग बदलू शकतो. भविष्यात AI, मोबाइल बँकिंग, आणि अधिक ग्राहक सेवांमुळे IPPB आणखी मजबूत होईल. सरकारचा ‘विकसित भारत’चा दृष्टिकोन या बँकेमुळे साकार होण्याची शक्यता आहे.
News Source :- https://www.pib.gov.in/
