बुलढाणा जिल्ह्यातील नांदुरा तालुक्यातील वसाडी गावात एक धक्कादायक आणि मन सुन्न करणारी घटना घडली आहे. दहावीत शिकणाऱ्या विवेक राऊत या विद्यार्थ्याने आपल्या वर्गशिक्षकाच्या रागामुळे आणि अपमानामुळे आत्महत्या केली.
या १५ वर्षीय विद्यार्थ्याने आत्महत्या करण्यापूर्वी एक सुसाईड नोट लिहिली, ज्यामध्ये त्याने शिक्षकाच्या अपमानास्पद वागणुकीला कारणीभूत ठरवले आहे. ही घटना १ जुलै २०२५ रोजी उघडकीस आली आणि संपूर्ण बुलढाणा जिल्ह्यात खळबळ उडाली आहे.
घटनेची पार्श्वभूमी
विवेक राऊत हा १५ वर्षांचा विद्यार्थी बुलढाणा जिल्ह्यातील वसाडी गावातील जय बजरंग विद्यालयात दहावीत शिकत होता. तो एक हुशार आणि संवेदनशील विद्यार्थी होता, परंतु त्याला शालेय अभ्यासात काही अडचणी येत होत्या.
३० जून २०२५ रोजी वर्गात एका चाचणी दरम्यान विवेकला प्रश्नांची उत्तरे देता आली नाहीत. यामुळे त्याचा वर्गशिक्षक संतापला आणि त्याने विवेकला अपमानास्पद शब्दांत सुनावले. इतकेच नव्हे, तर शिक्षकाने विवेकच्या पालकांना तक्रार करण्याची धमकी दिली. यामुळे विवेकवर प्रचंड मानसिक दबाव आला.
राग आणि अपमानामुळे मनस्तापलेल्या विवेकने त्याच रात्री शेतात जाऊन गळफास घेऊन आत्महत्या केली. त्याच्या खिशात एक सुसाईड नोट सापडली, ज्यामध्ये त्याने शिक्षकाच्या अपमानास्पद वागणुकीला आत्महत्येचे कारण ठरवले. सुसाईड नोटमध्ये शिक्षकाच्या नावाचा स्पष्ट उल्लेख आहे, आणि त्यात “सूर्यवंशी मास्तर माझ्या आई-वडिलांना सांगणार होते, मला खूप लाज वाटली” असे लिहिले आहे.
पोलिसांचा तपास आणि कायदेशीर कारवाई
या घटनेनंतर नांदुरा पोलिसांनी तात्काळ तपास सुरू केला आणि संबंधित शिक्षकाला ताब्यात घेतले. पोलिसांनी सुसाईड नोट आणि इतर पुरावे तपासले असता, शिक्षकाच्या अपमानास्पद वागणुकीमुळे विवेकवर मानसिक दबाव आल्याचे स्पष्ट झाले.
पोलिस उपनिरीक्षक संजय पवार यांनी सांगितले, “आम्ही या प्रकरणाचा बारकाईने तपास करत आहोत. सुसाईड नोटमधील आरोप गंभीर आहेत, आणि आम्ही शिक्षकावर कायदेशीर कारवाई करत आहोत.”
पोलिसांनी शिक्षकावर भारतीय दंड संहितेच्या कलम ३०५ (अल्पवयीन व्यक्तीला आत्महत्येस प्रवृत्त करणे) अंतर्गत गुन्हा दाखल केला आहे. यासोबतच, शाळेच्या प्रशासनाचीही चौकशी सुरू आहे, कारण शाळेतील शिक्षकांच्या वागणुकीबाबत यापूर्वीही तक्रारी आल्या होत्या.
ही घटना केवळ बुलढाण्यापुरती मर्यादित नाही, तर ती संपूर्ण समाजाला विचार करायला भाग पाडते. शिक्षकाने विद्यार्थ्याला अपमानित केल्याने इतका टोकाचा निर्णय घेणे हे शिक्षण व्यवस्थेतील त्रुटी दर्शवते.
बुलढाण्यातील स्थानिक नागरिक आणि पालक यांनी या घटनेबद्दल तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे. स्थानिक शिक्षक संघटनेने या प्रकरणाची निष्पक्ष चौकशी करण्याची मागणी केली आहे, तर पालकांनी शाळेतील शिक्षकांच्या वर्तनावर लक्ष ठेवण्याची गरज व्यक्त केली आहे.
अशा घटनांची कारणे आणि विश्लेषण
- मानसिक दबाव: विद्यार्थ्यांवर अभ्यासाचा आणि पालकांच्या अपेक्षांचा दबाव आधीच असतो. अशा वेळी शिक्षकाच्या अपमानामुळे त्यांची मानसिकता आणखी खचते.
- शिक्षकांचे वर्तन: काही शिक्षक विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देण्याऐवजी अपमानास्पद भाषा वापरतात, ज्याचा थेट परिणाम विद्यार्थ्यांच्या आत्मविश्वासावर होतो.
- संवादाचा अभाव: शाळा, पालक आणि विद्यार्थ्यांमधील संवादाचा अभाव हे देखील एक कारण आहे. विवेकने आपल्या भावना कोणाशीच शेअर केल्या नाहीत, ज्यामुळे तो एकटा पडला.
तत्सम घटना: एक चिंताजनक ट्रेंड
ही घटना एकमेव नाही. गेल्या काही वर्षांत महाराष्ट्रात आणि इतर राज्यांत शिक्षकांच्या अपमानामुळे विद्यार्थ्यांनी आत्महत्या केल्याच्या अनेक घटना समोर आल्या आहेत:
- कल्याण (ऑगस्ट २०२४): आठवीच्या एका विद्यार्थ्याने शिक्षक आणि सहपाठ्यांच्या त्रासामुळे आत्महत्या केली. सुसाईड नोटमध्ये शिक्षक आणि काही सहपाठ्यांना दोष दिला होता.
- कोटा (२०१८): बुलढाण्याच्या एका १६ वर्षीय विद्यार्थिनीने कोचिंग क्लासमधील दबावामुळे आत्महत्या केली.
- पलक्कड, केरळ (जून २०२५): नववीच्या विद्यार्थिनीने कमी गुण मिळाल्याने आणि शिक्षकांनी कक्षा बदलण्याची धमकी दिल्याने आत्महत्या केली.
या घटनांमधून एक गोष्ट स्पष्ट होते की, शिक्षक आणि शाळेतील मानसिक त्रास विद्यार्थ्यांना टोकाच्या निर्णयापर्यंत नेऊ शकतो. यावर उपाय म्हणून शिक्षकांना मानसिक आरोग्य आणि संवाद कौशल्यांचे प्रशिक्षण देण्याची गरज आहे.
पोलिस आणि शाळेची कारवाई
नांदुरा पोलिसांनी शिक्षकाला ताब्यात घेतले असून, त्याच्यावर कायदेशीर कारवाई सुरू आहे. शाळेच्या प्रशासनानेही या प्रकरणाची अंतर्गत चौकशी सुरू केली आहे आणि शिक्षकाला निलंबित करण्याचा निर्णय घेतला आहे. स्थानिक शिक्षण विभागाने या घटनेची गंभीर दखल घेतली असून, शाळांमधील शिक्षकांच्या वर्तनावर लक्ष ठेवण्यासाठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी करण्याची शक्यता आहे.
बुलढाण्यातील विवेक राऊतच्या आत्महत्येची घटना ही आपल्या शिक्षण व्यवस्थेतील त्रुटी आणि विद्यार्थ्यांच्या मानसिक आरोग्याकडे दुर्लक्ष यांचे गंभीर परिणाम दर्शवते. एका हुशार विद्यार्थ्याने केवळ शिक्षकाच्या अपमानामुळे आपले जीवन संपवले, हे समाजासाठी चिंतेचे कारण आहे. आपण सर्वांनी मिळून शिक्षण व्यवस्थेत सुधारणा घडवून आणणे आणि विद्यार्थ्यांना मानसिक आधार देणे आवश्यक आहे.
