मुंबई, जिथे लोकल ट्रेन ही शहराची जीवनवाहिनी मानली जाते, तिथे सोमवारी (दि.09 जून 2025) सकाळी एक भीषण अपघाताने संपूर्ण शहराला हादरवून सोडलं. मध्य रेल्वेच्या कसारा ते छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस (सीएसटी) आणि सीएसटी ते कसारा या मार्गावरील दोन लोकल ट्रेन एकमेकांना मुमरा स्थानकाजवळ क्रॉस करत असताना हा अपघात घडला. या दुर्घटनेत आतापर्यंत ६ प्रवाशांचा मृत्यू झाल्याची प्राथमिक माहिती आहे, तर अनेक प्रवासी गंभीर जखमी झाले आहेत. या घटनेने मुंबई आणि ठाणे परिसरात खळबळ उडाली असून, रेल्वे प्रशासनावर प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहेत.
अपघाताची पार्श्वभूमी
सोमवारी (दि.09 जून 2025) सकाळी ९:३० च्या सुमारास मुमरा स्थानकाजवळ मध्य रेल्वेच्या दोन लोकल ट्रेन एकमेकांना क्रॉस करत होत्या. एक ट्रेन कसाराकडे जात होती, तर दुसरी सीएसटीच्या दिशेने. सोमवारची सकाळ असल्याने दोन्ही गाड्यांमध्ये प्रचंड गर्दी होती. विशेषतः सीएसटीकडे जाणाऱ्या ट्रेनमधील अनेक प्रवासी दरवाज्याजवळ लटकून किंवा फूट बोर्डवर उभे राहून प्रवास करत होते. याच दरम्यान, दोन गाड्यांमधील अंतर कमी झाल्याने प्रवाशांच्या बॅग्स एकमेकांना घासल्या आणि काही प्रवाशांना धक्के लागले. परिणामी, आठ प्रवासी ट्रॅकवर पडले, त्यापैकी सहा जणांचा मृत्यू झाला.
अपघाताची प्रमुख कारणे
- प्रचंड गर्दी: सोमवारी सकाळी लोकल ट्रेनमध्ये प्रचंड गर्दी होती, ज्यामुळे अनेक प्रवासी दरवाज्याजवळ आणि फूट बोर्डवर प्रवास करत होते.
- कमी अंतर: दोन लोकल ट्रेनमधील अंतर दीड ते दोन मीटर इतकं कमी होतं, ज्यामुळे बॅग्स आणि प्रवाशांमधील टक्कर झाली.
- वळण आणि तिरपे ट्रॅक: मुमरा-दिवा परिसरातील रेल्वे ट्रॅकवर वळणे आणि तिरपेपणा असल्याने अपघाताचा धोका वाढला.
- सुरक्षा उपायांचा अभाव: फूट बोर्डवर प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना रोखण्यासाठी प्रभावी उपाययोजनांचा अभाव.
अपघाताची तीव्रता किती? आणि परिणाम काय?
या अपघातात एकूण आठ प्रवासी ट्रॅकवर पडले, त्यापैकी सहा जणांचा मृत्यू झाला, तर दोन जण ट्रॅकच्या बाहेर पडले. जखमी प्रवाशांना तातडीने ठाणे महापालिकेच्या छत्रपती शिवाजी महाराज रुग्णालयात आणि कळवा शासकीय रुग्णालयात दाखल करण्यात आलं. काही जखमींची प्रकृती गंभीर असल्याने मृतांचा आकडा वाढण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
मृत आणि जखमींची आकडेवारी
| बाब | संख्या |
|---|---|
| मृत्यू | ६ (प्राथमिक माहिती) |
| जखमी | ९ (कळवा रुग्णालय) |
| गंभीर जखमी | अनेक (प्रकृती चिंताजनक) |
काही माध्यमांनी १३ पैकी ४ जणांचा मृत्यू झाल्याचं नमूद केलं आहे, त्यामुळे मृतांच्या आकड्याबाबत संभ्रम आहे. रेल्वे प्रशासनाकडून लवकरच स्पष्ट माहिती मिळण्याची शक्यता आहे.
रेल्वे प्रशासनाचं स्पष्टीकरण आणि उपाय
अपघाताची माहिती मिळताच मध्य रेल्वे प्रशासनाने तातडीने पावले उचलली. रेल्वे सुरक्षा दल (RPF) आणि लोहमार्ग पोलीस घटनास्थळी दाखल झाले, तर जखमींसाठी रुग्णवाहिका पाठवण्यात आल्या. मध्य रेल्वेचे जनसंपर्क अधिकारी स्वप्नील नीला यांनी माध्यमांशी संवाद साधताना अपघाताची माहिती दिली आणि रेल्वे प्रशासनाच्या नियोजित उपाययोजनांबाबत माहिती दिली.
रेल्वे प्रशासनाच्या उपाययोजना
- ऑटोमॅटिक डोअर सिस्टीम: नवीन सर्व लोकल ट्रेनमध्ये ऑटोमॅटिक डोअर क्लोजिंग सिस्टीम बसवली जाणार आहे. २३८ एसी लोकल गाड्यांना ही सुविधा मिळणार आहे.
- रेट्रो फिटमेंट: जुन्या नॉन-एसी लोकल गाड्यांना आयसीएफच्या माध्यमातून दरवाजे बंद करण्याची यंत्रणा बसवली जाणार आहे.
- नवीन रेल्वे लाईन्स: कल्याण ते कसारा आणि कल्याण ते कर्जत दरम्यान तिसऱ्या आणि चौथ्या लाईनचं नियोजन. दादर-दिवा ते सीएसटी दरम्यान पाचव्या आणि सहाव्या लाईनचं काम सुरू.
- लोकलच्या फेऱ्या वाढवणे: इन्फ्रास्ट्रक्चर अपग्रेड करून लोकलच्या फेऱ्यांची संख्या वाढवण्याचा प्रयत्न.
- जमीन अधिग्रहण: नवीन लाईन्ससाठी जमीन अधिग्रहणाची प्रक्रिया सुरू.
प्रत्यक्षदर्शींच्या प्रतिक्रिया
मुमरा स्थानकावर उपस्थित असलेल्या एका प्रवाशाने सांगितलं, “सकाळी ९:३० च्या सुमारास ही घटना घडली. आम्ही स्थानकावर होतो, तेव्हा एका मागोमाग एक प्रवासी ट्रॅकवर पडत होते. असा थरारक अपघात मी याआधी कधीच पाहिला नव्हता.” दुसऱ्या एका जखमी प्रवाशाने सांगितलं की, अपघातादरम्यान डब्यात गोंधळ आणि भांडणं सुरू होती, ज्यामुळे परिस्थिती आणखी बिकट झाली.
मुमरा रेल्वे प्रवासी संघटनेचे रफिक शेख यांनी सांगितलं, “दिवा ते कळवा हा परिसर डेंजर झोनमध्ये येतो. इथे मोठी वळणं आहेत आणि अपघात नेहमीच होत असतात. रेल्वे प्रशासनाने सुरक्षा व्यवस्थेकडे अधिक लक्ष देण्याची गरज आहे.”
दुर्घटनेवर राजकीय नेत्यांच्या प्रतिक्रिया
- मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस: “ही घटना अत्यंत दुर्दैवी आहे. मृतांना भावपूर्ण श्रद्धांजली अर्पण करतो. जखमींवर तातडीने उपचार सुरू असून, रेल्वे प्रशासनाने या घटनेची चौकशी सुरू केली आहे.”
- प्रकाश आंबेडकर: “रेल्वेने सोशल मीडियावर रील्स बनवण्यापेक्षा प्रवाशांच्या सुरक्षेकडे लक्ष दिलं असतं, तर ही घटना टाळता आली असती. या अपघाताची सखोल चौकशी व्हायला हवी.”
- शिवसेना खासदार नरेश मसके: “हा अपघात गर्दीमुळे झाला असावा. कोणी धक्का दिल्याने प्रवासी पडले का, याची माहिती मिळणं गरजेचं आहे.”
- उपमुख्यमंत्री अजित पवार: “उपनगरी रेल्वेवरची गर्दी आणि सुरक्षिततेचा मुद्दा गंभीर आहे. रेल्वे प्रशासनाने तातडीने ठोस पावलं उचलावीत.”
रेल्वे प्रशासनासमोरील पुढील आव्हानं आहेत-
मध्य रेल्वेच्या ट्रॅकवर दररोज १८१० लोकल फेऱ्या चालवल्या जातात, ज्या १६० ते २०० किलोमीटरचा परिसर कव्हर करतात. यामध्ये अनेक वळणं, पूल आणि बोगदे येतात, ज्यामुळे अपघातांचा धोका वाढतो. मध्य रेल्वेच्या तुलनेत वेस्टर्न रेल्वेची परिस्थिती वेगळी आहे, त्यामुळे दोन्हींची तुलना करणं योग्य ठरणार नाही, असं स्वप्नील नीला यांनी स्पष्ट केलं.
गर्दी नियंत्रणाची गरज
- लोकलच्या फेऱ्यांमध्ये वाढ: प्रवाशांची वाढती संख्या लक्षात घेता, १५ डब्यांच्या गाड्या आणि जास्त फेऱ्या सुरू करण्याची गरज.
- सुरक्षित दरवाजे: फूट बोर्डवर प्रवास रोखण्यासाठी ऑटोमॅटिक दरवाजे आणि रेट्रो फिटमेंट यंत्रणा.
- इन्फ्रास्ट्रक्चर अपग्रेड: नवीन रेल्वे लाईन्स आणि स्टेशन सुधारणांचं नियोजन.
प्रवाशांचे प्रश्न आणि अपेक्षा
या अपघाताने प्रवाशांमध्ये रेल्वे प्रशासनाविषयी नाराजी पसरली आहे. “अपघात झाल्यानंतरच प्रशासनाला उपाययोजना सुचतात का?” असा सवाल प्रवासी विचारत आहेत. मध्य रेल्वेवर दररोज लाखो प्रवासी प्रवास करतात, त्यामुळे त्यांच्या सुरक्षेला प्राधान्य देणं गरजेचं आहे. प्रवाशांच्या मते, रेल्वे प्रशासनाने खालील मुद्द्यांवर तातडीने लक्ष द्यावं:
- नियमित ट्रॅक तपासणी आणि देखभाल.
- गर्दी नियंत्रणासाठी अधिक गाड्या आणि फेऱ्या.
- प्रवाशांमध्ये सुरक्षित प्रवासाबाबत जागरूकता.
सुरक्षित प्रवासाची हमी देणार तरी कोण?
मुंबईच्या लोकल ट्रेनने करोडो प्रवाशांना रोज त्यांच्या गंतव्यस्थानी पोहोचवलं आहे. पण या अपघाताने पुन्हा एकदा रेल्वे प्रशासनाच्या जबाबदाऱ्यांवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केलं आहे. प्रवाशांच्या सुरक्षेसाठी ठोस उपाययोजना, आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर आणि इन्फ्रास्ट्रक्चर सुधारणा याची तातडीने गरज आहे. या दुर्घटनेत मृत्यूमुखी पडलेल्या प्रवाशांना श्रद्धांजली आणि जखमींना लवकर बरे व्हावे, हीच प्रार्थना!
