भारत हा नेहमीच शांततेचा पुरस्कार करणारा देश आहे. आपण कायम शांततेचा मार्ग स्वीकारतो, पण जर कोणी आपल्या देशाच्या नागरिकांच्या सुरक्षेला धोका निर्माण केला, तर भारत मागे हटत नाही. मग समोर कोणताही शत्रू असो, भारत त्याला चोख प्रत्युत्तर देण्यासाठी नेहमी तयार असतो. अशीच एक जबरदस्त कारवाई भारताने नुकतीच केली आहे, ज्याने संपूर्ण जगाचे लक्ष वेधले आहे.
या कारवाईचं नाव आहे Operation Sindhoor. ही एक अशी ऐतिहासिक मोहीम होती, ज्याने पाकिस्तान आणि पाकव्याप्त काश्मीरमधील दहशतवाद्यांचे तब्बल 9 तळ उद्ध्वस्त केले. या मोहिमेदरम्यान भारतीय हवाई दलाच्या राफेल विमानांनी स्काल्प क्रूझ क्षेपणास्त्र आणि हॅमर अचूक मारक क्षेपणास्त्रांचा वापर करून दहशतवाद्यांचे कंबरडे मोडले. या हल्ल्यांमध्ये लष्कर-ए-तोयबाचा म्होरक्या हाफिज सईद आणि त्याचा मुलगा तल्हा सईद यांच्या तळांवरही लक्ष केंद्रित करण्यात आल.
Operation Sindhoor – दहशत वादयांना भारताचा चोख
Operation Sindhoor ही भारताच्या दहशतवादविरोधी लढाईतील एक महत्त्वाची मोहीम आहे. 7 मे 2025 रोजी पहाटे 1:44 वाजता भारतीय सैन्याने ही कारवाई सुरू केली. ही मोहीम इतकी वेगवान आणि नियोजनबद्ध होती की, अवघ्या 25 मिनिटांत ती पूर्ण झाली. भारतीय हवाई दलाच्या राफेल विमानांनी पाकिस्तानच्या हद्दीत 100 किलोमीटर आतपर्यंत प्रवेश करून दहशतवादी तळांवर हल्ले केले.
या हल्ल्यांमध्ये स्काल्प क्रूझ क्षेपणास्त्र आणि हॅमर अचूक मारक क्षेपणास्त्रांचा वापर करण्यात आला. या क्षेपणास्त्रांची खासियत अशी आहे की, ती शत्रूच्या रडारवर सहजासहजी दिसत नाहीत. त्यामुळे पाकिस्तानच्या रडार यंत्रणेला या हल्ल्यांची चाहूलही लागली नाही. या कारवाईत 90 हून अधिक दहशतवादी ठार झाले, ज्यामध्ये जयश-ए-मोहम्मद, लष्कर-ए-तोयबा आणि हिजबुल मुजाहिदीन या दहशतवादी संघटनांचे सदस्य होते.
ही कारवाई इतकी यशस्वी झाली की, पाकिस्तान सरकारलाही मान्य कराव लागलं की, त्यांचे दहशतवादी तळ उद्ध्वस्त झाले आहेत. पण या मोहिमेच नाव ऑपरेशन सिंदूर का ठेवण्यात आल, हे समजून घेण्यासाठी आपल्याला त्यामागील कारण जाणून घ्याव लागेल.
Pahalgam Attack – Operation Sindhoor मागील कारण
Operation Sindhoor च मुख्य कारण आहे 22 एप्रिल 2025 रोजी जम्मू-काश्मीरमधील पहलगाम येथे झालेला भीषण दहशतवादी हल्ला. पहलगाम हे पर्यटकांसाठी प्रसिद्ध ठिकाण आहे, जिथे देश-विदेशातील पर्यटक निसर्गाचा आनंद लुटण्यासाठी येतात. पण या दिवशी बैसरण व्हॅलीमध्ये दहशतवाद्यांनी एका अमानवी हल्ल्याची योजना आखली होती.
या हल्ल्यात 25 भारतीय आणि एका नेपाळी नागरिकाची हत्या करण्यात आली. हा हल्ला इतका क्रूर होता की, दहशतवाद्यांनी पर्यटकांना त्यांचा धर्म विचारून गोळ्या घातल्या. अनेक पर्यटकांना त्यांच्या कुटुंबियांसमोरच मारण्यात आलं. या हल्ल्यामुळे अनेक कुटुंबं उद्ध्वस्त झाली, अनेक महिला विधवा झाल्या, आणि त्यांच्या कपाळावरील सिंदूर पुसला गेला.
या हल्ल्यामागे पाकिस्तानस्थित दहशतवादी संघटना लष्कर-ए-तोयबा आणि जयश-ए-मोहम्मदचा हात असल्याची माहिती भारतीय गुप्तचर यंत्रणांनी दिली. या हल्ल्याने संपूर्ण देशाला हादरवून सोडलं. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या हल्ल्याचा तीव्र निषेध करत दोषींना कठोर शिक्षा करण्याचं आश्वासन दिलं होतं. या हल्ल्यातील विधवा झालेल्या महिलांच्या सन्मानासाठी आणि त्यांच्या पुसलेल्या सिंदूराच्या न्यायासाठी या मोहिमेचं नाव ऑपरेशन सिंदूर ठेवण्यात आल.
Operation Sindhoor रणनीती आणि सयम
Operation Sindhoor ही कारवाई भारतीय सैन्याच्या अचूक नियोजनाच आणि संयमाच उत्तम उदाहरण आहे. या मोहिमेत भारतीय सैन्याच्या तीनही दलांनी म्हणजेच लष्कर, नौदल आणि हवाई दलाने एकत्र काम केलं. ही कारवाई पहाटे 1:44 वाजता सुरू झाली आणि 1:51 वाजता पूर्ण झाली. अवघ्या 25 मिनिटांत 9 दहशतवादी तळ उद्ध्वस्त करण्यात आले.
या हल्ल्यांसाठी भारतीय हवाई दलाने राफेल लढाऊ विमानांचा वापर केला. या विमानांनी स्काल्प क्रूझ क्षेपणास्त्र आणि हॅमर अचूक मारक क्षेपणास्त्रांचा वापर करून हल्ले केले. स्काल्प क्षेपणास्त्र हे 500 किलोमीटर अंतरावरून अचूक मारा करू शकते, तर हॅमर क्षेपणास्त्र हे हवेतून जमिनीवर अचूक हल्ले करण्यासाठी प्रसिद्ध आहे.
या क्षेपणास्त्रांची खासियत अशी आहे की, ती शत्रूच्या रडारला चकवू शकतात. त्यामुळे पाकिस्तानच्या रडार यंत्रणेला या हल्ल्यांची माहिती मिळाली तेव्हा सर्व काही संपलेलं होतं. या कारवाईत बहावलपूर, मुरीदके, गुलपूर, कोटली, बिलाल कॅम्प, बरनाला, सरजाल, शवई आणि महमूना या 9 ठिकाणांवर हल्ले करण्यात आले. या सर्व ठिकाणी जयश-ए-मोहम्मद, लष्कर-ए-तोयबा आणि हिजबुल मुजाहिदीन या दहशतवादी संघटनांचे तळ होते.
हाफिज सईद आणि लष्कर-ए-तोयबावर हल्ला
या कारवाईत लष्कर-ए-तोयबाचा म्होरक्या हाफिज सईद आणि त्याचा मुलगा तल्हा सईद यांच्या तळांवर विशेष लक्ष केंद्रित करण्यात आलं. हाफिज सईद हा 2008 च्या मुंबई हल्ल्याचा मास्टरमाइंड आहे, आणि त्याने अनेक भारतीय नागरिकांच्या हत्येची जबाबदारी घेतली आहे. ऑपरेशन सिंदूरदरम्यान मुरीदके येथील लष्कर-ए-तोयबाच्या मुख्यालयावर हल्ला करण्यात आला. मुरीदके हे ठिकाण भारताच्या सीमेपासून फक्त 30 किलोमीटर अंतरावर आहे, आणि इथे लष्कर-ए-तोयबाचे प्रशिक्षण केंद्र आहे.
या हल्ल्यांमुळे लष्कर-ए-तोयबाला मोठा धक्का बसला आहे. हाफिज सईद आणि त्याचा मुलगा तल्हा सईद यांनी नुकतंच लाहोरमध्ये एका रॅलीत भारताविरोधात जाहीरपणे भडकाऊ भाषणं दिली होती. त्यांनी पहलगाम हल्ल्याचं समर्थन केलं होतं आणि भारताविरुद्ध आणखी हल्ले करण्याची धमकी दिली होती. पण ऑपरेशन सिंदूरने त्यांच्या योजनांवर पाणी फिरवलं. या कारवाईमुळे हाफिज सईदच्या दहशतवादी संघटनेला मोठं नुकसान झालं आहे, आणि त्यांचं मनोधैर्य खचलं आहे.
🔥 भारतीय वायु संरक्षण यंत्रणेचा जोरदार प्रत्युत्तर!
— Times Marathi (@timesmarathii) May 7, 2025
LOC पार करत भारतात घुसखोरीचा प्रयत्न करणाऱ्या पाकिस्तानच्या JF-17 लढाऊ विमानावर 'आकाश' मिसाईलने अचूक वार करत पाडलं.#IndianArmy #airstrike #IndiaPakistanWar #OperationSindhoor #TimesMarathi pic.twitter.com/tCcDctLujp
Operation Sindhoor मध्ये वापरण्यात आलेल्या हॅमर क्षेपणास्त्रांबद्दल बोलायचं झालं, तर ही एक अत्याधुनिक शस्त्रप्रणाली आहे. हॅमर (Highly Agile Modular Munition Extended Range) हे एक हवेतून जमिनीवर मारा करणारं अचूक मारक क्षेपणास्त्र आहे. हे क्षेपणास्त्र फ्रान्सने विकसित केलं आहे, आणि भारतीय हवाई दलाच्या राफेल विमानांमध्ये त्याचा वापर केला जातो. हॅमर क्षेपणास्त्राची खासियत अशी आहे की, ते 70 किलोमीटर अंतरावरून अचूक मारा करू शकते. याशिवाय, त्याला रडारद्वारे शोधणं जवळजवळ अशक्य आहे.
या क्षेपणास्त्रामध्ये जीपीएस आणि इन्फ्रारेड मार्गदर्शन प्रणाली आहे, ज्यामुळे ते अंधारातही अचूक हल्ले करू शकते. ऑपरेशन सिंदूरदरम्यान या क्षेपणास्त्रांनी दहशतवादी तळांवर अचूक मारा करून त्यांना पूर्णपणे नष्ट केलं. या हॅमर क्षेपणास्त्रांमुळे भारताची लष्करी ताकद किती प्रगत आहे, हे पुन्हा एकदा जगासमोर आल.
भारताचा संयम आणि दहशतवादाविरुद्ध कठोर भूमिका
ऑपरेशन सिंदूर ही कारवाई फक्त दहशतवादी तळांवरच केंद्रित होती. भारताने या हल्ल्यांदरम्यान पाकिस्तानच्या सैन्यस्थळांना किंवा सामान्य नागरिकांना कोणतीही हानी पोहोचवली नाही. ही कारवाई इतकी नियोजनबद्ध होती की, दहशतवादी आणि सामान्य नागरिक यांच्यातील फरक स्पष्टपणे दिसून आला. भारताने या हल्ल्यांद्वारे जगाला एक संदेश दिला की, आपण शांततेचा मार्ग स्वीकारतो, पण दहशतवादाविरुद्ध आपली भूमिका अत्यंत कठोर आहे.
भारताने या कारवाईत संयम दाखवला, पण त्याचबरोबर दहशतवाद्यांना त्यांची जागा दाखवून दिली. संरक्षण मंत्रालयाने एका निवेदनात स्पष्ट केलं की, ही कारवाई केवळ दहशतवादी तळांवर केंद्रित होती आणि कोणताही आंतरराष्ट्रीय वाद निर्माण होऊ नये याची काळजी घेण्यात आली. या कारवाईमुळे भारताची आंतरराष्ट्रीय पातळीवर प्रतिमा अधिक मजबूत झाली आहे.
Operation Sindhoor वर पाकिस्तानची प्रतिक्रिया
भारत-पाकिस्तान दरम्यान तणाव वाढतोय! पाकिस्तानच्या दाव्यानुसार, भारताने ६ ठिकाणी केलेल्या हल्ल्यांमध्ये ८ नागरिकांचा मृत्यू, तर ३३ जखमी.#IndiaPakistanTensions #IndiaPakistanWar #operation_sindoor #TimesMarathi pic.twitter.com/bKX3XfltNx
— Times Marathi (@timesmarathii) May 7, 2025
ऑपरेशन सिंदूरनंतर पाकिस्तानमध्ये खळबळ माजली. पाकिस्तानचे पंतप्रधान शहबाज शरीफ यांनी या हल्ल्यांना “युद्धाची कृती” असं संबोधलं आणि भारताला कठोर प्रत्युत्तर देण्याची धमकी दिली. पण भारताने ही कारवाई इतकी नियोजनबद्ध केली होती की, पाकिस्तानकडे प्रत्युत्तर देण्याचा कोणताही पर्याय उरला नाही. पाकिस्तानने दावा केला की, या हल्ल्यांमध्ये त्यांचे 8 नागरिक मारले गेले आणि 22 जखमी झाले. पण भारताने स्पष्ट केलं की, ही कारवाई फक्त दहशतवादी तळांवरच झाली आहे आणि सामान्य नागरिकांना कोणतीही हानी पोहोचलेली नाही.
या कारवाईनंतर आंतरराष्ट्रीय समुदायाने भारताला पाठिंबा दिला. इस्रायलने भारताच्या कारवाईचं समर्थन करत म्हटलं की, प्रत्येक देशाला स्वसंरक्षणाचा अधिकार आहे. अमेरिकेनेही या परिस्थितीवर लक्ष ठेवत असल्याचं सांगितलं आणि दोन्ही देशांनी संयम राखावा, असं आवाहन केल.
Operation Sindhoor नंतर भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील तणाव वाढला आहे. पाकिस्तानने सीमेवर तोफांचा मारा सुरू केला, ज्यामुळे जम्मू-काश्मीरमधील पूंछ आणि राजौरी भागातील गावांवर परिणाम झाला. या हल्ल्यांमध्ये 3 भारतीय नागरिकांचा मृत्यू झाला, तर 10 जण जखमी झाले. भारतानेही या हल्ल्यांना चोख प्रत्युत्तर दिल.
या तणावामुळे जम्मू-काश्मीरमधील सीमावर्ती भागातील शाळा आणि महाविद्यालये बंद करण्यात आली. तसंच, उत्तर भारतातील अनेक विमानतळ, जसं की श्रीनगर, जम्मू, लेह आणि अमृतसर, तात्पुरते बंद करण्यात आले. या घटनेनंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी उच्चस्तरीय बैठक घेऊन परिस्थितीचा आढावा घेतला. गृहमंत्री अमित शहा यांनी सीमावर्ती भागातील नागरिकांना सुरक्षित ठिकाणी हलवण्याचे आदेश दिले. या तणावामुळे भारताने पाकिस्तानविरुद्ध कठोर पावलं उचलली, ज्यामध्ये व्यापार बंदी, बंदरांवर निर्बंध आणि डिजिटल ब्लॅकआऊटचा समावेश आहे.
Operation Sindhoor ही केवळ एक लष्करी कारवाई नव्हती, तर ती पहलगाम हल्ल्यातील बळींच्या कुटुंबियांना न्याय मिळवून देणारी लढाई होती. या मोहिमेद्वारे भारताने जगाला दाखवून दिलं की, आपण शांततेचा मार्ग स्वीकारतो, पण दहशतवादाला थारा देणाऱ्यांना सोडणार नाही. भारतीय सैन्याच्या या पराक्रमामुळे प्रत्येक भारतीयाला अभिमान वाटतो. या कारवाईतून भारताने आपली लष्करी ताकद आणि संयम दोन्ही दाखवले.
हॅमर क्षेपणास्त्र आणि राफेल विमानांच्या वापराने भारताची तंत्रज्ञानातील प्रगती जगासमोर आली. या मोहिमेद्वारे हाफिज सईद आणि लष्कर-ए-तोयबासारख्या दहशतवादी संघटनांना मोठा धक्का बसला आहे. शेवटी, आपण एवढंच म्हणू शकतो की, भारत हा शांततेचा पुरस्कार करणारा देश आहे, पण आपल्या नागरिकांच्या सुरक्षेसाठी तो कठोर पावलं उचलण्यास मागे हटत नाही.
