ऑपरेशन सिंदूर: भारताच्या हवाई हल्ल्यांनी पाकिस्तानातील दहशतवादी तळ उद्ध्वस्त

या कारवाईत भारताने पाकिस्तान आणि पाकव्याप्त काश्मीरमधील नऊ दहशतवादी तळ उद्ध्वस्त केले. यापैकी मुरीदके येथील लष्कर-ए-तोयबाचा मुख्यालय आणि बहावलपूर येथील जैश-ए-मोहम्मदचा तळ हे प्रमुख लक्ष्य होते. ही कारवाई भारताच्या सामरिक धोरणाचा आणि दहशतवादाविरुद्धच्या कठोर भूमिकेचा पुरावा आहे. या लेखात आपण ऑपरेशन सिंदूर, त्याचे कारण, मुरीदके का निवडले गेले आणि यामागील हाफिज सईद आणि लष्कर-ए-तोयबाची भूमिका याबद्दल सविस्तर माहिती घेऊ.

हे वाचल का ? पहलगाम दहशतवादी हल्ला : हे 57 मुस्लिम देशांचा पाकिस्तानला पाठिंबा !

पहलगाम हे जम्मू-काश्मीरमधील एक नयनरम्य पर्यटन स्थळ आहे. चीड़ आणि देवदारच्या जंगलांनी वेढलेल्या या ठिकाणी पर्यटक मोठ्या संख्येने येतात. 22 एप्रिल 2025 रोजी बैसरन घाटीत पर्यटक आनंदाने फिरत असताना दहशतवाद्यांनी अचानक गोळीबार सुरू केला. या हल्ल्यात 26 जणांचा मृत्यू झाला, यापैकी बहुतांश पर्यटक होते.

एका नवविवाहित जोडप्याची कहाणी विशेषतः हृदयद्रावक होती. नववधेच्या हातावरील मेहंदीचा रंग अजून सुकला नव्हता, आणि ती आपल्या पतीच्या मृतदेहाजवळ बेसुध बसली होती. या हल्ल्याने देशभर संतापाची लाट पसरली. राष्ट्रीय तपास यंत्रणेने (एनआयए) तपास सुरू केला आणि या हल्ल्यामागे पाकिस्तानस्थित लष्कर-ए-तोयबाचा हात असल्याचे पुरावे मिळाले.

ऑपरेशन सिंदूर – भारताची कठोर प्रतिक्रिया

पहलगाम हल्ल्यानंतर भारत सरकारने दहशतवाद्यांना आणि त्यांना पाठबळ देणाऱ्या तळांना धडा शिकवण्याचा निर्णय घेतला. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या हल्ल्याला जबाबदार असलेल्यांना कठोर शिक्षा करण्याचे आश्वासन दिले होते. ऑपरेशन सिंदूर ही त्याच आश्वासनाची पूर्तता होती.

7 मे 2025 रोजी पहाटे 1:44 वाजता भारतीय हवाई दलाने आणि लष्कराने एकत्रितपणे पाकिस्तान आणि पाकव्याप्त काश्मीरमधील नऊ दहशतवादी तळांवर अचूक हल्ले केले. या कारवाईत ब्रह्मोस आणि स्कॅल्प क्षेपणास्त्रांचा वापर करण्यात आला. विशेष म्हणजे, भारतीय हवाई दलाने भारताच्या हवाई हद्दीत राहूनच ही कारवाई केली, ज्यामुळे पाकिस्तानला कोणताही आक्षेप घेण्याची संधी मिळाली नाही.

मुरीदके हे पाकिस्तानातील लाहोरपासून 30 किलोमीटर अंतरावर असलेले एक छोटे शहर आहे. 1990 मध्ये लष्कर-ए-तोयबाने येथे आपले मुख्यालय स्थापन केले. हे मुख्यालय, ज्याला मार्कझ-ए-तैबा म्हणूनही ओळखले जाते, 200 एकरांवर पसरलेले आहे. यामध्ये मदरसा, रुग्णालय, बाजारपेठ, निवासस्थाने, मासेपालन आणि शेती यांचा समावेश आहे.

पण या सर्व सुविधा दहशतवादी कारवायांसाठी वापरल्या जातात. मुरीदके हे दहशतवादाचे प्रशिक्षण केंद्र आहे, जिथे दहशतवाद्यांना प्रशिक्षण दिले जाते आणि भारताविरुद्ध हल्ल्यांची योजना आखली जाते. 2008 मधील मुंबई हल्ल्यासाठी दहशतवाद्यांना याच ठिकाणी प्रशिक्षण देण्यात आले होते, ज्यात 166 जणांचा मृत्यू झाला होता.

Also Read

महाराष्ट्र हवामान अंदाज: मुसळधार पावसाचा इशारा, या जिल्ह्यांना अलर्ट?

हाफिज सईद हा लष्कर-ए-तोयबाचा संस्थापक आणि प्रमुख नेता आहे. तो भारताविरुद्ध अनेक दहशतवादी हल्ल्यांचा मास्टरमाइंड आहे, यामध्ये 26/11 चा मुंबई हल्ला सर्वात कुख्यात आहे. सईदच्या नेतृत्वाखाली लष्कर-ए-तोयबाने जम्मू-काश्मीर, बेंगलोर आणि हैदराबाद येथे अनेक हल्ले केले आहेत. मुरीदके येथील त्याचे मुख्यालय हे दहशतवादी कारवायांचे नियोजन आणि अंमलबजावणीचे केंद्र आहे.

ऑपरेशन सिंदूर अंतर्गत मुरीदके येथील या तळाला लक्ष्य करण्यामागे हाफिज सईद आणि त्याच्या संघटनेला कमजोर करण्याचा उद्देश होता. काही अहवालांनुसार, या हल्ल्यात हाफिज सईदचा मुलगा तल्हा सईद मारला गेल्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे लष्कर-ए-तोयबाला मोठा धक्का बसला आहे.

ऑपरेशन सिंदूरचे प्रमुख लक्ष्य

ऑपरेशन सिंदूर अंतर्गत भारताने एकूण नऊ दहशतवादी तळांवर हल्ले केले, यापैकी चार पाकिस्तानात आणि पाच पाकव्याप्त काश्मीरमध्ये होते. यामध्ये खालील प्रमुख ठिकाणांचा समावेश होता:

1. मुरीदके (लष्कर-ए-तोयबाचे मुख्यालय)

मुरीदके येथील मार्कझ-ए-तैबा हे लष्कर-ए-तोयबाचे प्रमुख केंद्र आहे. येथे दहशतवाद्यांना प्रशिक्षण दिले जाते आणि भारताविरुद्ध हल्ल्यांची योजना आखली जाते. या तळाला उद्ध्वस्त करणे ही भारताची प्राथमिकता होती, कारण यामुळे लष्कर-ए-तोयबाच्या कारवायांना मोठा धक्का बसला आहे.

2. बहावलपूर (जैश-ए-मोहम्मदचे मुख्यालय)

बहावलपूर हे जैश-ए-मोहम्मदचे मुख्यालय आहे, ज्याचा नेता मसूद अझहर हा भारताविरुद्ध अनेक हल्ल्यांमध्ये सामील आहे. या तळावर हल्ला करून भारताने जैश-ए-मोहम्मदच्या दहशतवादी कारवायांना आळा घालण्याचा प्रयत्न केला.

Also Read

मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजना : पैसे आले नसतील तर हे करा !

3. सियालकोट आणि इतर ठिकाणे

सियालकोट येथे लष्कर आणि जैश-ए-मोहम्मद यांचे संयुक्त तळ होते, जिथून जम्मूच्या आंतरराष्ट्रीय सीमेवर दहशतवादी घुसखोरी करत होते. याशिवाय, कोटली, मुझफ्फराबाद आणि इतर ठिकाणांवरील तळांवरही हल्ले करण्यात आले.

हल्ल्याची रणनीती आणि तंत्रज्ञान

ऑपरेशन सिंदूर ही भारतीय लष्कर आणि हवाई दलाची संयुक्त कारवाई होती. या कारवाईत अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणि क्षेपणास्त्रांचा वापर करण्यात आला. राफेल आणि सुखोई लढाऊ विमानांनी ब्रह्मोस आणि स्कॅल्प क्षेपणास्त्रांचा वापर केला.

विशेष म्हणजे, ही कारवाई भारताच्या हवाई हद्दीतूनच करण्यात आली, ज्यामुळे पाकिस्तानला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर तक्रार करण्याची संधी मिळाली नाही. लॉइटरींग म्युनिशन्स, जे स्वायत्तपणे लक्ष्य शोधून हल्ला करतात, यांचाही वापर करण्यात आला. या कारवाईत चार जैश-ए-मोहम्मद, तीन लष्कर-ए-तोयबा आणि दोन हिजबुल मुजाहिद्दीनच्या तळांचा समावेश होता.

पाकिस्तानची प्रतिक्रिया

ऑपरेशन सिंदूरनंतर पाकिस्तान सरकार आणि लष्कराने तीव्र नाराजी व्यक्त केली. पाकिस्तानच्या डीजी आयएसपीआर, लेफ्टनंट जनरल अहमद शरीफ चौधरी यांनी मुरीदके, बहावलपूर, कोटली आणि मुझफ्फराबाद येथे हल्ले झाल्याची पुष्टी केली. पाकिस्तानचे पंतप्रधान शेहबाझ शरीफ यांनी भारताच्या या कारवाईला ‘युद्धाची कृती’ ठरवून प्रत्युत्तर देण्याची धमकी दिली. तथापि, भारताने ही कारवाई दहशतवादी तळांवर केली असून कोणत्याही लष्करी किंवा नागरी ठिकाणांना लक्ष्य केले नसल्याचे स्पष्ट केले. यामुळे पाकिस्तानला आंतरराष्ट्रीय समुदायाकडून फारसा पाठिंबा मिळाला नाही.

ऑपरेशन सिंदूरला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर संमिश्र प्रतिक्रिया मिळाली. इस्रायलचे भारतातील राजदूत र्युवेन अझर यांनी भारताच्या स्वसंरक्षणाच्या अधिकाराचे समर्थन केले आणि दहशतवाद्यांना कुठेही लपण्याची जागा नसल्याचे म्हटले. दुसरीकडे, पाकिस्तानने संयुक्त राष्ट्रसंघ आणि इतर आंतरराष्ट्रीय मंचांवर भारताविरुद्ध तक्रार करण्याचा प्रयत्न केला, पण भारताच्या अचूक आणि दहशतवादी-केंद्रित कारवाईमुळे त्यांना फारसे यश मिळाले नाही.

ऑपरेशन सिंदूरचे नाव आणि त्याचे महत्त्व

‘सिंदूर’ हे नाव भारतीय संस्कृतीत पवित्रतेचे आणि शक्तीचे प्रतीक आहे. या ऑपरेशनला हे नाव देऊन भारताने दहशतवादाविरुद्धच्या आपल्या कठोर भूमिकेचा संदेश दिला. हे नाव पहलगाम हल्ल्यात मृत्यूमुखी पडलेल्या नववधेच्या हातावरील मेहंदीच्या रंगाशीही जोडले गेले, ज्यामुळे ही कारवाई भावनिक आणि सामरिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण ठरली.

Also Read

Pahalgaon Attack मुळे भारत-पाकिस्तान युद्ध होणार का ?

भारतातील राजकीय आणि सामाजिक प्रतिक्रिया

ऑपरेशन सिंदूरला भारतात सर्वत्र पाठिंबा मिळाला. काँग्रेसचे नेते राहुल गांधी आणि इतर विरोधी पक्षांनी भारतीय लष्कराच्या या कारवाईचे कौतुक केले. पहलगाम हल्ल्यात मृत्यूमुखी पडलेल्या शुभम द्विवेदी यांचे वडील संजय द्विवेदी यांनी पंतप्रधान मोदी आणि भारतीय लष्कराचे आभार मानले. त्यांनी ही कारवाई आपल्या मुलाला खरी श्रद्धांजली असल्याचे म्हटले. सामान्य नागरिकांमध्येही या कारवाईबद्दल अभिमान आणि समाधान व्यक्त केले गेले.

ऑपरेशन सिंदूरचे परिणाम

ऑपरेशन सिंदूरमुळे पाकिस्तानातील दहशतवादी तळांना मोठा धक्का बसला आहे. लष्कर-ए-तोयबा आणि जैश-ए-मोहम्मद यांच्या कारवायांना आळा बसला आहे. तथापि, यामुळे भारत-पाकिस्तान संबंध आणखी तणावपूर्ण झाले आहेत. पाकिस्तानने सीमेवर गोळीबार आणि तोफखान्याचा वापर सुरू केला आहे, ज्याला भारतानेही योग्य प्रत्युत्तर दिले आहे. भविष्यात या कारवाईचे दूरगामी परिणाम दिसून येतील, विशेषतः दहशतवादी संघटनांच्या कार्यपद्धतीत आणि भारताच्या सामरिक धोरणात बदल घडू शकतात.

ऑपरेशन सिंदूर हे भारताच्या दहशतवादाविरुद्धच्या शून्य सहिष्णुता धोरणाचे प्रतीक आहे. मुरीदके आणि बहावलपूर येथील दहशतवादी तळांवर केलेल्या अचूक हल्ल्यांनी भारताने आपली सामरिक क्षमता आणि दृढनिश्चय दाखवून दिला आहे. हाफिज सईद आणि मसूद अझहर यांच्यासारख्या दहशतवादी नेत्यांच्या तळांना लक्ष्य करून भारताने दहशतवाद्यांना स्पष्ट संदेश दिला आहे की, त्यांना कुठेही लपता येणार नाही. ही कारवाई केवळ पहलगाम हल्ल्याचा बदला नाही, तर भारताच्या सुरक्षेची हमी आणि भविष्यातील हल्ल्यांना प्रतिबंध करण्याचा प्रयत्न आहे. भारतीय लष्कर आणि हवाई दलाच्या या शौर्याला सलाम!