स्मार्टफोन हा आपल्या दैनंदिन जीवनाचा अविभाज्य भाग बनला आहे. कॉलिंग, मेसेजिंग, सोशल मीडिया, फोटो एडिटिंग किंवा ऑनलाइन शॉपिंगसाठी आपण अनेक ॲप वापरतो. पण, तुम्ही कधी विचार केलाय का की तुमच्या फोनमधील सर्व ॲप सुरक्षित आहेत का? काही ॲप अशी असतात जी तुमच्या वैयक्तिक माहितीची चोरी करू शकतात, तुमच्या फोनमध्ये मालवेअर इन्स्टॉल करू शकतात आणि तुमच्या गोपनीयतेचा भंग करू शकतात. 2025 मध्ये सायबर गुन्हेगारी वाढत असताना, तुमच्या स्मार्टफोनची सुरक्षितता राखणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे.
खतरनाक ॲप का धोकादायक आहेत?
खतरनाक ॲप तुमच्या फोनसाठी धोकादायक असण्याची अनेक कारणं आहेत:
- मालवेअर इन्स्टॉलेशन: काही ॲप तुमच्या फोनमध्ये मालवेअर इन्स्टॉल करतात, जे तुमच्या माहितीची चोरी करतात.
- पर्सनल डेटा चोरी: तुमचे संपर्क, फोटो, पासवर्ड, बँक खात्याची माहिती आणि लोकेशन डेटा चोरला जाऊ शकतो.
- फिशिंग स्कॅम: काही ॲप तुम्हाला मोफत सेवांचं आमिष दाखवून फसवतात आणि तुमच्या फोनवर नियंत्रण मिळवतात.
- जाहिरातींद्वारे धोका: काही ॲप अनावश्यक जाहिराती दाखवतात, ज्यामुळे मालवेअर तुमच्या फोनमध्ये प्रवेश करतं.
- गोपनीयतेचा भंग: अनावश्यक परवानग्या मागणारी ॲप तुमच्या गोपनीयतेचा भंग करतात.
या धोक्यांपासून वाचण्यासाठी तुम्हाला कोणती ॲप टाळावीत आणि कोणत्या गोष्टींची काळजी घ्यावी हे जाणून घेणं गरजेचं आहे.
2025 मधील 5 धोकादायक ॲप: तातडीने डिलीट करा!
खालील 5 प्रकारची ॲप तुमच्या फोनसाठी धोकादायक आहेत. ही ॲप तुमच्या फोनमध्ये असतील, तर ती तातडीने डिलीट करा:
1. फ्री VPN ॲप
VPN (Virtual Private Network) ॲप तुमच्या ऑनलाइन गोपनीयतेचं संरक्षण करतात, पण मोफत VPN ॲप अनेकदा धोकादायक असतात. Google Play Store आणि App Store वर अनेक फ्री VPN ॲप उपलब्ध आहेत, आणि “मोफत” हा शब्द पाहून आपण ती तातडीने डाउनलोड करतो. पण, ही ॲप तुमच्या फोनमध्ये मालवेअर इन्स्टॉल करतात आणि तुमचा डेटा चोरतात.
- धोका: फ्री VPN ॲप तुमचे संपर्क, फोटो, आणि बँक खात्याची माहिती चोरू शकतात. काही ॲप तुमच्या फोनवर फिशिंग साइट्स उघडतात.
- उपाय: नेहमी विश्वसनीय आणि सशुल्क VPN ॲप वापरा, जसे की NordVPN, ExpressVPN किंवा Surfshark. फ्री VPN ॲप डाउनलोड करणं टाळा.
- टिप: VPN ॲप डाउनलोड करण्यापूर्वी त्याचे रेटिंग, रिव्ह्यू आणि डेव्हलपरची माहिती तपासा.
2. बॅटरी सेव्हर आणि क्लिनर ॲप
बॅटरी सेव्हर आणि क्लिनर ॲप तुमच्या फोनची बॅटरी ऑप्टिमाइझ करतात आणि अनावश्यक फाइल्स डिलीट करतात, असं त्यांचं वचन असतं. पण, अँड्रॉइड आणि आयफोनमध्ये आधीच बॅटरी ऑप्टिमायझेशन आणि क्लिनिंग फीचर्स उपलब्ध असतात, त्यामुळे थर्ड-पार्टी ॲपची गरज नसते.
- धोका: या ॲप मधील जाहिराती मालवेअर इन्स्टॉल करतात. काही ॲप तुमच्या फोनवर अनावश्यक परवानग्या मागतात, ज्यामुळे तुमचा डेटा धोक्यात येतो.
- उपाय: फोनमधील डीफॉल्ट बॅटरी सेव्हर मोड वापरा. जर थर्ड-पार्टी ॲप डाउनलोड करायचंच असेल, तर त्याचे रेटिंग आणि रिव्ह्यू तपासा.
- टिप: जर एखाद्या ॲप मध्ये जास्त जाहिराती दिसत असतील, तर ते ॲप तातडीने डिलीट करा.
3. फ्लॅशलाइट ॲप
आजकाल सर्व स्मार्टफोन्समध्ये फ्लॅशलाइट फीचर डीफॉल्ट असतं. तरीही, काही युजर्स नवीन फीचर्सच्या नादात फ्लॅशलाइट ॲप डाउनलोड करतात. ही ॲप अनेकदा धोकादायक असतात.
- धोका: फ्लॅशलाइट ॲप तुमच्या संपर्क, कॅमेरा आणि लोकेशनसाठी अनावश्यक परवानग्या मागतात. यामुळे मालवेअर इन्स्टॉल होऊ शकतं.
- उपाय: फोनमधील डीफॉल्ट फ्लॅशलाइट फीचर वापरा. फ्लॅशलाइट ॲप डाउनलोड करणं टाळा.
- टिप: जर एखाद्या ॲपला कॅमेरा किंवा लोकेशनची परवानगी मागितली, तर ती परवानगी नाकारा.
4. फ्री फोटो एडिटिंग ॲप
फोटो एडिटिंग ॲप विशेषतः तरुणांमध्ये खूप लोकप्रिय आहेत. पण, मोफत फोटो एडिटिंग ॲप अनेकदा तुमच्या फोनसाठी धोकादायक असतात. काही ॲप तुमच्या चेहऱ्याचा डेटा स्कॅन करतात आणि तो चुकीच्या पद्धतीने वापरू शकतात.
- धोका: फ्री फोटो एडिटिंग ॲपतुमचे फोटो, संपर्क आणि लोकेशन डेटा चोरतात. काही ॲप फेस ID स्कॅन करून तुमची गोपनीयता धोक्यात आणतात.
- उपाय: विश्वसनीय आणि सशुल्क फोटो एडिटिंग ॲप वापरा, जसे की Adobe Photoshop Express किंवा PicsArt. फ्री ॲप डाउनलोड करताना काळजी घ्या.
- टिप: ॲप डाउनलोड करण्यापूर्वी त्याचे रिव्ह्यू आणि डेव्हलपरची माहिती तपासा.
5. थर्ड-पार्टी अँटिव्हायरस ॲप
अँटिव्हायरस ॲप तुमच्या फोनला मालवेअरपासून वाचवतात, असं त्यांचं वचन असतं. पण, काही थर्ड-पार्टी अँटिव्हायरस ॲप स्वतःच मालवेअर इन्स्टॉल करतात.
- धोका: हे ॲप तुमच्या फोनवर अनावश्यक परवानग्या मागतात आणि तुमचा डेटा चोरतात. काही ॲप जाहिरातींद्वारे मालवेअर पसरवतात.
- उपाय: Google Play Protect किंवा विश्वसनीय अँटिव्हायरस ॲप, जसे की Bitdefender, Norton किंवा Kaspersky वापरा.
- टिप: अँटिव्हायरस ॲप डाउनलोड करण्यापूर्वी त्याचे रेटिंग आणि रिव्ह्यू तपासा.
तुमच्या फोनची सुरक्षितता कशी वाढवाल?
खतरनाक ॲप डिलीट करणं ही पहिली पायरी आहे, पण तुमच्या फोनची सुरक्षितता वाढवण्यासाठी खालील टिप्स फॉलो करा:
1. ॲप केवळ अधिकृत स्टोअरमधून डाउनलोड करा
Google Play Store आणि Apple App Store मधील ॲप सामान्यतः प्रमाणित असतात. थर्ड-पार्टी ॲप स्टोअर किंवा वेबसाइट्सवरील लिंक्सद्वारे ॲप डाउनलोड करणं टाळा. थर्ड-पार्टी ॲप मालवेअर इन्स्टॉल करू शकतात.
2. ॲपच्या परवानग्या तपासा
ॲप डाउनलोड करताना ते कोणत्या परवानग्या मागत आहे हे तपासा. उदाहरणार्थ, फ्लॅशलाइट ॲपला कॅमेरा किंवा लोकेशनची परवानगी मागण्याची गरज नाही. अनावश्यक परवानग्या मागणाऱ्या ॲपला परवानगी नाकारा.
3. ॲप रेटिंग आणि रिव्ह्यू वाचा
ॲप डाउनलोड करण्यापूर्वी त्याचे रेटिंग आणि रिव्ह्यू तपासा. जर ॲपला खराब रिव्ह्यू असतील किंवा युजर्सनी मालवेअरबद्दल तक्रार केली असेल, तर ते ॲप डाउनलोड करू नका.
4. डेव्हलपरची माहिती तपासा
ॲप कोणी बनवलं आहे हे तपासा. विश्वसनीय डेव्हलपर्स, जसे की Google, Adobe किंवा Norton, यांची ॲप सुरक्षित असतात. अज्ञात डेव्हलपर्सच्या ॲप पासून सावध रहा.
5. Google Play Protect चालू ठेवा
Google Play Protect ही अँड्रॉइड फोन्समधील डीफॉल्ट सिक्योरिटी फीचर आहे, जी तुमच्या फोनमधील ॲप स्कॅन करते आणि मालवेअर शोधते. हे फीचर नेहमी चालू ठेवा.
6. विश्वसनीय अँटिव्हायरस ॲप वापरा
जर तुम्हाला अँटिव्हायरस ॲप वापरायचं असेल, तर विश्वसनीय ॲप, जसे की Bitdefender, Norton किंवा Kaspersky निवडा. फ्री अँटिव्हायरस ॲप टाळा.
7. फोन नियमित स्कॅन करा
तुमच्या फोनमधील ॲप आणि फाइल्स नियमितपणे स्कॅन करा. जर एखादं ॲप संशयास्पद वाटत असेल, तर ते तातडीने डिलीट करा.
8. अनावश्यक ॲप डिलीट करा
तुम्ही वापरत नसलेली ॲप डिलीट करा. ही ॲपतुमच्या फोनमध्ये रेसिड्यू फाइल्स किंवा मालवेअर सोडू शकतात.
खतरनाक ॲप चे इतर प्रकार
वरील 5 ॲप व्यतिरिक्त, खालील प्रकारच्या ॲप पासूनही सावध रहा:
- थर्ड-पार्टी कीबोर्ड ॲप: काही कीबोर्ड ॲप तुमचे टायपिंग डेटा, जसे की पासवर्ड आणि बँक खात्याची माहिती, चोरतात.
- फ्री गेमिंग ॲप: मोफत गेमिंग ॲपअनेकदा जाहिरातींद्वारे मालवेअर पसरवतात.
- सोशल मीडिया ॲप: काही बनावट सोशल मीडिया ॲप तुमचे लॉगिन क्रेडेंशियल्स चोरतात.
- मोफत वॉलपेपर ॲप: वॉलपेपर ॲप अनावश्यक परवानग्या मागतात आणि मालवेअर इन्स्टॉल करतात.
सायबर सिक्योरिटी तज्ज्ञांचा सल्ला
सायबर सिक्योरिटी तज्ज्ञांच्या मते, 2025 मध्ये सायबर गुन्हेगारी वाढत आहे. Forbes च्या अहवालानुसार, Google Play Store वर 60 दशलक्ष डाउनलोड्ससह 331 खतरनाक ॲप आढळले आहेत, जे सिक्योरिटी प्रोटेक्शन्स बायपास करतात. यामुळे युजर्सनी ॲप डाउनलोड करताना अधिक सावधगिरी बाळगणं गरजेचं आहे.
तज्ज्ञांचा सल्ला आहे की:
- नेहमी फोनचे सॉफ्टवेअर अपडेट ठेवा.
- अनोळखी लिंक्सवर क्लिक करू नका.
- फोनवर टू-फॅक्टर ऑथेंटिकेशन (2FA) चालू करा.
- नियमितपणे पासवर्ड बदलत राहा.
तुमच्या फोनची सुरक्षितता तुमच्या हातात
2025 मध्ये स्मार्टफोन सुरक्षितता ही एक मोठी चिंता आहे. फ्री VPN, बॅटरी सेव्हर, क्लिनर, फ्लॅशलाइट आणि फ्री फोटो एडिटिंग ॲप सारखी खतरनाक ॲप तुमच्या वैयक्तिक माहितीची चोरी करू शकतात आणि तुमच्या गोपनीयतेचा भंग करू शकतात. या ॲप पासून वाचण्यासाठी, केवळ विश्वसनीय आणि प्रमाणित ॲप डाउनलोड करा, ॲप च्या परवानग्या तपासा आणि Google Play Protect चालू ठेवा.
तुमच्या फोनमध्ये वरीलपैकी कोणती ॲप आहेत का? जर असतील, तर ती तातडीने डिलीट करा.
