ChatGPT हे OpenAI ने बनवलेल एक लोकप्रिय आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI) चॅटबॉट आहे, ज्याचा वापर जगभरात कोट्यवधी लोक करतात. पण आज सकाळी 9 वाजल्यापासून (BST) चॅटजीपीटीच्या सेवेत मोठी अडचण आली आहे. युजर्सना ‘नेटवर्क एरर’ आणि ‘काहीतरी चूक झालं आहे’ असे मेसेज दिसत आहेत. डाउन डिटेक्टर या वेबसाइटनुसार, यूकेमध्ये 1,000 पेक्षा जास्त आणि अमेरिकेत 500 हून अधिक तक्रारी नोंदवल्या गेल्या आहेत. ही समस्या का उद्भवली? OpenAI काय म्हणतंय? आणि याचा युजर्सवर काय परिणाम झाला? या सगळ्याची सविस्तर माहिती आपण आज सोप्या मराठीत समजून घेणार आहोत.
ChatGPT Down : नेमकी काय अडचण आहे?
10 जून 2025 रोजी सकाळी 9 वाजता (BST) पासून ChatGPT च्या सेवेत अडचणी सुरू झाल्या. जगभरातील युजर्सना या सेवेचा वापर करताना अनेक त्रुटी दिसत आहेत:
- नेटवर्क एरर मेसेज: काही युजर्सना “नेटवर्क एरर झाली आहे. कृपया तुमचं इंटरनेट कनेक्शन तपासा आणि पुन्हा प्रयत्न करा,” असा मेसेज दिसत आहे.
- सामान्य त्रुटी: काहींना “हम्म… काहीतरी चूक झालं आहे,” असा संदेश दिसत आहे.
डाउन डिटेक्टर या वेबसाइटनुसार, ही समस्या जगभरात पसरलेली आहे. यूकेमध्ये 1,000 पेक्षा जास्त आणि अमेरिकेत जवळपास 500 तक्रारी नोंदवल्या गेल्या आहेत. ही समस्या सर्व युजर्सना भेडसावते आहे की फक्त काही विशिष्ट युजर्सना, हे अद्याप स्पष्ट झालेलं नाही.
ChatGPT हे सध्या जगातील सर्वात लोकप्रिय AI ChatBot आहे. अंदाजे 40 कोटी साप्ताहिक युजर्स या प्लॅटफॉर्मचा वापर करतात. यामुळे या समस्येचा परिणाम खूप मोठा आहे.
युजर्सच्या प्रतिक्रिया: सोशल मीडियावर नाराजीचा सूर
चॅटजीपीटी बंद पडल्यामुळे युजर्समध्ये खूप नाराजी पाहायला मिळत आहे. अनेकांनी X या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर आपली तक्रार नोंदवली आहे:
- एका युजरने लिहिलं, “चॅटजीपीटी माझ्या कामाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, पण तो पुन्हा बंद पडला. खूप त्रास होतोय!”
- दुसऱ्या युजरने सांगितलं, “मला वाटलं माझं इंटरनेटच बिघडलं आहे, पण नंतर कळलं की चॅटजीपीटी जगभरात डाउन आहे.”
ChatGPT वर अनेक लोक अवलंबून आहेत. विद्यार्थी, व्यावसायिक, आणि डेव्हलपर्स यांच्यासह अनेक जण या सेवेचा रोज वापर करतात. त्यामुळे ही समस्या त्यांच्यासाठी खूप मोठी अडचण ठरली आहे.
या सर्व घटनांवर OpenAI चे निवेदन
ChatGPT चे मालक असलेल्या OpenAI ने या समस्येबद्दल एक अधिकृत निवेदन जारी केल आहे. त्यांच्या सर्व्हिस स्टेटस पेजवर त्यांनी सांगितलं:
- “काही युजर्सना चॅटजीपीटी आणि इतर सेवांमध्ये जास्त त्रुटी आणि विलंबाचा सामना करावा लागत आहे. आम्ही या समस्येचा तपास करत आहोत.”
पण या समस्येचं नेमकं कारण काय आहे, याबद्दल ओपनएआयने अद्याप स्पष्ट माहिती दिलेली नाही. यापूर्वी अशा घटनांमध्ये ओपनएआयने ‘अपस्ट्रीम प्रोव्हायडर’ (म्हणजे त्यांच्या इंटरनेट किंवा सर्व्हर प्रोव्हायडरमधील समस्या) हे कारण सांगितलं आहे. पण यावेळी त्यांनी फक्त तपास सुरू असल्याचं सांगितलं आहे.
ChatGPT Down होण्याची संभाव्य कारण
चॅटजीपीटीसारख्या डिजिटल सेवांमध्ये अशा समस्या का उद्भवतात? याची काही संभाव्य कारणं खालीलप्रमाणे:
- अंतर्गत त्रुटी: बऱ्याचदा अशा समस्यांचं कारण म्हणजे कंपनीच्या सॉफ्टवेअर अपडेटमधील चूक असते. जर एखादं अपडेट योग्यरित्या लागू झालं नाही, तर अशा त्रुटी दिसू शकतात.
- सर्व्हरवर जास्त ताण: चॅटजीपीटीचे 40 कोटी साप्ताहिक युजर्स आहेत. जर खूप जास्त युजर्स एकाच वेळी सेवा वापरत असतील, तर सर्व्हरवर ताण येऊ शकतो आणि सेवा बंद पडू शकते.
- सायबर हल्ला: काही गंभीर प्रकरणांमध्ये सायबर हल्ला (जसं की DDoS हल्ला) हे कारण असू शकतं. पण या प्रकरणात अशा हल्ल्याचा कोणताही पुरावा समोर आलेला नाही.
- प्रोव्हायडरमधील अडचण: ओपनएआयच्या मागील अनुभवानुसार, त्यांच्या इंटरनेट किंवा क्लाउड सर्व्हर प्रोव्हायडरमधील समस्याही अशा अडचणी निर्माण करू शकतात.
या समस्येचं नेमकं कारण ओपनएआयच्या तपासानंतरच समजेल. पण सध्या युजर्सना या समस्येचा सामना करावा लागत आहे.
ChatGPT Down चा इतिहास: यापूर्वी काय झालं?
चॅटजीपीटीला यापूर्वीही अशा समस्यांचा सामना करावा लागला आहे:
- डिसेंबर 2024: 26 डिसेंबर 2024 रोजी चॅटजीपीटी तीन तासांसाठी बंद पडला होता. तेव्हाही युजर्सना मोठ्या अडचणींचा सामना करावा लागला होता.
- जानेवारी 2025: 23 जानेवारी 2025 रोजी चॅटजीपीटी आणि ओपनएआयच्या एपीआय सेवांमध्ये अडचणी आल्या होत्या. तेव्हा ओपनएआयने सांगितलं होतं की, त्यांच्या प्रोव्हायडरमधील समस्येमुळे ही अडचण आली होती.
- फेब्रुवारी 2025: 5 फेब्रुवारी 2025 रोजी रात्री 8:28 वाजता (PST) चॅटजीपीटी पुन्हा डाउन झाला होता. तेव्हा डाउन डिटेक्टरवर 22,000 पेक्षा जास्त तक्रारी नोंदवल्या गेल्या होत्या.
या घटनांमधून एक गोष्ट स्पष्ट होते—चॅटजीपीटीसारख्या मोठ्या डिजिटल सेवांना अशा समस्यांचा नेहमीच सामना करावा लागतो. पण जसजशी ही सेवा अधिक लोकप्रिय होत आहे, तसतशी युजर्सची अवलंबित्व आणि अपेक्षाही वाढत आहे.
युजर्ससाठी पर्याय: काय करता येईल? (ChatGPT Alternatives)
चॅटजीपीटी डाउन असताना युजर्स काय करू शकतात? काही पर्याय खालीलप्रमाणे:
- इतर AI ChatBots वापरा: युजर्स गुगलचा Bard AI, मायक्रोसॉफ्टचा Bing AI किंवा इतर एआय चॅटबॉट्स वापरून पाहू शकतात.
- इंटरनेट तपासा: काहीवेळा तुमच्या स्वतःच्या इंटरनेट कनेक्शनमधील अडचणही असू शकते. त्यामुळे तुमचं कनेक्शन तपासा.
- थोडा वेळ थांबा: अशा समस्यांचं निराकरण काही मिनिटांत किंवा काही तासांत होतं. त्यामुळे थोडा वेळ थांबून पुन्हा प्रयत्न करा.
- दुसरा ब्राउझर वापरा: काहीवेळा ब्राउझरमधील तांत्रिक अडचणही असू शकते. दुसऱ्या ब्राउझरवरून लॉगिन करून पहा.
ChatGPT च महत्त्व: का आहे ही सेवा खास?
ChatGPT ही सेवा 2022 मध्ये OpenAI ने लॉन्च केली होती. ही एक अशी AI प्रणाली आहे जी माणसासारखी भाषा समजते आणि बोलते. तुम्ही या चॅटबॉटला काहीही प्रश्न विचारू शकता—मग तो निबंध लिहिणं असो, कविता तयार करणं असो, किंवा कोडिंगमधील मदत असो.
- युजर्स: चॅटजीपीटीचे सध्या 40 कोटी साप्ताहिक युजर्स आहेत.
- सुधारणा: नुकतंच ओपनएआयने जीपीटी-4 ही नवीन आवृत्ती लॉन्च केली आहे, जी चित्र आणि मजकूर दोन्ही समजू शकते.
या सर्व वैशिष्ट्यांमुळे चॅटजीपीटी ही सेवा विद्यार्थी, व्यावसायिक आणि डेव्हलपर्ससाठी खूप उपयुक्त ठरते. पण जेव्हा अशा सेवा बंद पडतात, तेव्हा युजर्सना खूप त्रास होतो.
ChatGPT कधी सुरू होईल?
10 जून 2025 रोजी ChatGPT Down झाल्यामुळे जगभरातील युजर्सना अडचणींचा सामना करावा लागला. OpenAI ने सांगितलं आहे की ते या समस्येचा तपास करत आहेत, पण अद्याप ही सेवा कधी सुरू होईल, याबद्दल ठोस माहिती मिळालेली नाही. अशा समस्यांमुळे डिजिटल सेवांवरचं अवलंबित्व आणि त्यांच्या स्थिरतेबद्दल प्रश्न निर्माण होतात.
