महाराष्ट्रात सध्या मान्सूनपूर्व पावसाने जोर धरला आहे. हवामान खात्याने मध्य महाराष्ट्र, कोकण, आणि मराठवाड्यासह राज्यातील अनेक भागांसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी केला आहे. गेल्या दोन दिवसांपासून जोरदार पाऊस पडत आहे, आणि त्यामुळे शेतकऱ्यांना खूप आनंद झाला आहे. पण हा पाऊस काही ठिकाणी त्रासदायक ठरू शकतो, असा इशारा हवामान खात्याने दिला आहे.
मध्य महाराष्ट्रात ऑरेंज अलर्ट, पुण्यात मुसळधार पावसाची शक्यता
मध्य महाराष्ट्रात सध्या पावसाचा जोर वाढला आहे. हवामान खात्याने मध्य महाराष्ट्रासाठी ऑरेंज अलर्ट जारी केला आहे, आणि विशेषतः पुणे शहरासाठी 20 मे 2025 रोजी मुसळधार पावसाचा अंदाज वर्तवला आहे. पुण्यात गेल्या काही दिवसांपासून ढगाळ वातावरण आहे, आणि आता पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे.
हवामान खात्याच्या माहितीनुसार, पुणे, कोल्हापूर, सातारा, नाशिक, आणि अहमदनगर या जिल्ह्यांमध्ये 20 ते 22 मे दरम्यान जोरदार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. यासोबतच विजांचा कडकडाट आणि जोरदार वारेही वाहण्याचा अंदाज आहे. त्यामुळे या भागातील नागरिकांना सतर्क राहण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे.
मराठवाड्यात थंडरस्टॉर्म, काही ठिकाणी जोरदार पाऊस
मराठवाड्याबद्दल बोलायच झाल, तर या भागात सध्या थंडरस्टॉर्मच्या (विजांच्या गडगडाटासह पाऊस) क्रियाकलापांचा जोर आहे. हवामान खात्याने सांगितल आहे की, मराठवाड्यातील परभणी, जालना, औरंगाबाद, बीड, लातूर, आणि उस्मानाबाद या जिल्ह्यांमध्ये पुढील तीन दिवस, म्हणजेच 19 ते 21 मे 2025 दरम्यान, थंडरस्टॉर्मसह पावसाची शक्यता आहे.
काही ठिकाणी जोरदार पाऊस पडेल, पण हा पाऊस आइसोलेटेड पॉकेट्समध्ये (मर्यादित भागात) असेल. विजांचा कडकडाट आणि जोरदार वाऱ्यामुळे काही ठिकाणी नुकसान होण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे मराठवाड्यातील नागरिकांनी सावध राहण गरजेच आहे. आणि घराबाहेर पडताना सुद्धा काळजी घेणे आवश्यक आहे.
कोकण आणि गोव्यात अतिवृष्टीचा इशारा
कोकण आणि गोवा या भागांसाठी हवामान खात्याने अतिशय गंभीर इशारा दिला आहे. 19 मे 2025 पासून या भागात जोरदार ते अतिजोरदार पावसाचा अंदाज आहे. हवामान खात्याने सांगितल आहे की, 21 आणि 22 मे रोजी काही ठिकाणी अति मुसळधार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे.
रत्नागिरी मध्ये गेल्या काही तासांपासून सतत पाऊस पडत आहे, आणि रस्त्यांवर पाणी साचल आहे. हवामान खात्याने रायगड, रत्नागिरी, आणि सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी केला आहे. या भागातील नागरिकांना पाणी साचण्याची आणि भूस्खलनाची शक्यता लक्षात घेऊन सतर्क राहण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. जर तुम्ही या भागात राहत असाल, तर घराबाहेर पडण्यापूर्वी हवामानाचा अंदाज तपासा आणि गरज नसेल तर प्रवास टाळा.
हवामानातील बदलामागील कारण
महाराष्ट्रात सध्या पावसाचा जोर का वाढला आहे? हवामान खात्याने याबाबत माहिती देताना सांगितल की, सध्या उत्तर-पूर्व अरबी समुद्र आणि दक्षिण गुजरात किनारपट्टीवर 1.5 किलोमीटर उंचीवर एक अपर सायक्लोनिक सर्कुलेशन (वरच्या थरातील चक्रीवादळासारखी प्रणाली) तयार झाल आहे. यामुळे अरबी समुद्रातून पश्चिमेकडून मोठ्या प्रमाणात बाष्प (मॉइश्चर) येत आहे.
या बाष्पामुळे महाराष्ट्रात पावसाचा जोर वाढला आहे. याशिवाय, 21 मे 2025 रोजी कर्नाटक किनारपट्टीवर आणखी एक अपर सायक्लोनिक सर्कुलेशन तयार होण्याची शक्यता आहे. या प्रणालीमुळे 22 मे रोजी कर्नाटक किनारपट्टीवर एक कमी दाबाचा पट्टा (लो प्रेशर एरिया) तयार होईल.
हा कमी दाबाचा पट्टा हळूहळू उत्तरेकडे सरकण्याची शक्यता आहे, आणि त्यामुळे तो महाराष्ट्र आणि गुजरात किनारपट्टीवर येईल. माझ्या एका हवामानशास्त्रज्ञ मित्राने मला सांगितलं की, या प्रणालीमुळे पुढील चार ते पाच दिवस महाराष्ट्रातील बहुतांश भागात पाऊस आणि थंडरस्टॉर्मची शक्यता आहे.
पावसाचा शेती आणि दैनंदिन जीवनावर परिणाम
हा मान्सूनपूर्व पाऊस शेतकऱ्यांसाठी एकप्रकारे वरदान ठरू शकतो, पण त्याचवेळी काही ठिकाणी तो त्रासदायक ठरू शकतो. पण काही ठिकाणी जोरदार पावसामुळे पिकांच नुकसान होण्याची भीतीही आहे. विशेषतः कोकणात अति मुसळधार पावसामुळे भातशेतीच नुकसान होऊ शकत. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांची काळजी घेण्यासाठी हवामान खात्याच्या सूचनांच पालन कराव.
दैनंदिन जीवनावरही या पावसाचा परिणाम होणार आहे. पुण्यासारख्या शहरात पाणी साचण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे वाहतूक व्यवस्थेवर परिणाम होऊ शकतो. माझ्या एका सहकाऱ्याने सांगितल की, त्याला गेल्या पावसात पुण्यात खूप त्रास झाला होता, कारण रस्त्यांवर पाणी साचल होत आणि वाहतूक ठप्प झाली होती. त्यामुळे नागरिकांनी पावसाळ्यासाठी आधीच तयारी करावी, आणि घराबाहेर पडताना छत्री किंवा रेनकोट सोबत ठेवावा.
हवामान खात्याने पुढील चार ते पाच दिवसांसाठी महाराष्ट्रातील सर्वच भागांसाठी सतर्कतेचा इशारा दिला आहे. विशेषतः कोकण आणि गोवा मध्ये अति मुसळधार पावसाची शक्यता असल्याने या भागातील नागरिकांनी विशेष काळजी घ्यावी. मराठवाड्यात थंडरस्टॉर्ममुळे विजांचा धोका आहे, त्यामुळे पावसात घराबाहेर पडण टाळा आणि झाडाखाली उभ राहू नका. मध्य महाराष्ट्रात, विशेषतः पुण्यात, 20 मे रोजी जोरदार पाऊस पडण्याची शक्यता आहे, त्यामुळे पाणी साचण्याची शक्यता लक्षात घेऊन वाहतूक आणि इतर व्यवहारांची काळजी घ्या.
हवामानाचा अंदाज जाणून घ्या, तयारी करा
महाराष्ट्रात सध्या मान्सूनपूर्व पावसाने जोर धरला आहे, आणि पुढील चार ते पाच दिवस हा पाऊस कायम राहण्याची शक्यता आहे. मध्य महाराष्ट्रात ऑरेंज अलर्ट, पुण्यात मुसळधार पाऊस, मराठवाड्यात थंडरस्टॉर्म, आणि कोकण-गोव्यात अति मुसळधार पावसाचा इशारा हवामान खात्याने दिला आहे.
या सर्व बदलांमागे अरबी समुद्र आणि कर्नाटक किनारपट्टीवरील सायक्लोनिक सर्कुलेशनचं कारण आहे. या पावसाचा शेती आणि दैनंदिन जीवनावर परिणाम होणार आहे, त्यामुळे सर्वांनी सतर्क राहणं गरजेच आहे.
