महाराष्ट्रात २ जुलैपासून अतिवृष्टीचा इशारा ! या जिल्ह्यांत पडणार मुसळधार पाऊस !

विशेषतः कोकण किनारपट्टी, मुंबई, ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, आणि सिंधुदुर्ग या भागांत अतिवृष्टीचा इशारा देण्यात आला आहे. यासोबतच मध्य महाराष्ट्र, मराठवाडा आणि विदर्भातील अनेक जिल्ह्यांतही पावसाचा जोर वाढणार आहे.

हवामान खात्याचा अंदाज: कोणत्या भागांत काय परिस्थिती?

भारतीय हवामान खात्याने (IMD) आणि इतर विश्वसनीय हवामान तज्ज्ञांनी दिलेल्या माहितीनुसार, २ जुलै ते ५ जुलै २०२५ दरम्यान महाराष्ट्रात पावसाचा जोर वाढणार आहे. अरबी समुद्रात निर्माण झालेल्या कमी दाबाच्या पट्ट्यामुळे कोकण आणि पश्चिम महाराष्ट्रात मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाची शक्यता आहे. यासोबतच मराठवाडा आणि विदर्भातही मध्यम ते जोरदार पावसाचा अंदाज आहे.

कोकण किनारपट्टी: अतिवृष्टीचा धोका

कोकणातील मुंबई, ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, आणि सिंधुदुर्ग या जिल्ह्यांत २ जुलैपासून ढगफुटीसदृश पावसाची शक्यता आहे. रायगड आणि रत्नागिरीसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी करण्यात आला आहे, तर मुंबई, ठाणे आणि पालघरसाठी यलो अलर्ट आहे. या भागांत ११५ मिलीमीटरपेक्षा जास्त पाऊस पडण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे पूरजन्य परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.

• मुंबई: सकाळपासून ढगाळ वातावरण आणि दुपारनंतर मुसळधार पावसाची शक्यता. सखल भागांत पाणी साचण्याचा धोका.
• रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग: १००-१५० मिलीमीटर पावसाचा अंदाज, समुद्रात उंच लाटा उसळण्याची शक्यता.
• ठाणे आणि पालघर: हलक्या ते मध्यम सरींसह काही ठिकाणी जोरदार पाऊस.

मध्य महाराष्ट्र: मध्यम ते जोरदार पाऊस

मध्य महाराष्ट्रातील पुणे, सातारा, कोल्हापूर आणि सोलापूर या जिल्ह्यांत मध्यम ते जोरदार पावसाचा अंदाज आहे. पुणे आणि सातारा येथे ऑरेंज अलर्ट जारी करण्यात आला आहे, तर सांगली आणि कोल्हापूर येथे यलो अलर्ट आहे. घाटमाथ्यावर पावसाचा जोर जास्त असेल, आणि ४०-५० किमी प्रतितास वेगाने वादळी वारे वाहण्याची शक्यता आहे.

• पुणे: घाट परिसरात मुसळधार पाऊस, शहरात हलका ते मध्यम पाऊस.
• कोल्हापूर: धरण क्षेत्रात जोरदार पाऊस, पंचगंगा नदीच्या पाणीपातळीत वाढ होण्याची शक्यता.

मराठवाडा: वादळी वाऱ्यासह पाऊस

मराठवाड्यातील छत्रपती संभाजीनगर, जालना, हिंगोली, परभणी, नांदेड, बीड, लातूर आणि धाराशिव येथे दुपारनंतर आणि रात्री मुसळधार पावसाची शक्यता आहे. या भागांत विजांचा कडकडाट आणि ३०-४० किमी प्रतितास वेगाने वादळी वारे वाहण्याचा अंदाज आहे.

विदर्भ: अतिमुसळधार पावसाचा इशारा

विदर्भातील गोंदिया, गडचिरोली, भंडारा, चंद्रपूर, वर्धा, यवतमाळ, आणि वाशिम या जिल्ह्यांत अतिमुसळधार पावसाचा अंदाज आहे. अकोला, अमरावती आणि नागपूर येथे हलका ते मध्यम पाऊस पडेल, परंतु ३ आणि ४ जुलै रोजी पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे.

उत्तर महाराष्ट्र: हलका ते मध्यम पाऊस

नाशिक, नंदुरबार, धुळे, जळगाव आणि मालेगाव येथे हलका ते मध्यम पावसाचा अंदाज आहे. नाशिकच्या घाट परिसरात जोरदार पावसाची शक्यता आहे.

पावसाचा परिणाम: काय होऊ शकते?

मुसळधार पावसामुळे महाराष्ट्रातील अनेक भागांत पूरजन्य परिस्थिती निर्माण होण्याचा धोका आहे. खालील काही संभाव्य परिणाम आणि सावधगिरीच्या सूचना दिल्या आहेत:

१. पूर आणि पाणी साचणे

• मुंबई आणि ठाणे: सखल भागांत पाणी साचण्याची शक्यता, रेल्वे आणि रस्ते वाहतूक विस्कळीत होऊ शकते.
• कोकण: रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग येथे नद्या आणि नाले तुडुंब भरून वाहण्याची शक्यता. स्थानिक प्रशासनाने मच्छीमारांना समुद्रात न जाण्याचा सल्ला दिला आहे.
• पुणे आणि कोल्हापूर: घाटमाथ्यावर दरड कोसळण्याचा धोका, धरण क्षेत्रात पाण्याची पातळी वाढण्याची शक्यता.

२. शेतीवर परिणाम

पावसाचा जोर शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर आणि हानिकारक दोन्ही असू शकतो. जरी पाऊस पिकांसाठी उपयुक्त असला, तरी अतिवृष्टीमुळे पिकांचे नुकसान होऊ शकते. शेतकऱ्यांनी पेरणीपूर्वी हवामानाचा अंदाज लक्षात घ्यावा आणि फळबागांचे संरक्षण करावे.

३. वाहतूक आणि जनजीवन

मुसळधार पावसामुळे मुंबई, ठाणे, आणि पुण्यातील वाहतूक व्यवस्था प्रभावित होऊ शकते. रेल्वे आणि बस सेवांवर परिणाम होण्याची शक्यता आहे. नागरिकांनी अनावश्यक प्रवास टाळावा.

महाराष्ट्रातील हवामानाशी संबंधित बातम्या कव्हर करताना मी अनेकदा पाहिले आहे की, कोकण आणि पश्चिम महाराष्ट्रातील पावसामुळे जनजीवन विस्कळीत होते. गेल्या वर्षी जुलै २०२४ मध्ये माथेरान येथे २२० मिलीमीटर पावसाची नोंद झाली होती, ज्यामुळे पर्यटकांना तात्काळ सुरक्षित स्थळी हलवावे लागले होते.

यंदा देखील कोकणात समान परिस्थिती निर्माण होण्याची शक्यता आहे. माझ्या गोंदियातील स्थानिक पत्रकार मित्रांशी बोलताना त्यांनी सांगितले की, विदर्भातील गोंदिया आणि गडचिरोली येथे अतिवृष्टीमुळे शेती आणि रस्त्यांचे नुकसान होण्याची भीती आहे.

मी स्वतः मुंबईत राहत असताना २०१९ च्या मुसळधार पावसाचा अनुभव घेतला आहे. सखल भागांत पाणी साचल्याने वाहतूक ठप्प झाली होती, आणि अनेकांना घरी पोहोचण्यासाठी तासन्तास वाट पाहावी लागली होती. या अनुभवातून मी शिकलो की, पावसाळ्यात सावधगिरी आणि तयारी अत्यंत महत्त्वाची आहे.

नागरिकांनी घ्यावयाच्या खबरदाऱ्या

हवामान खात्याने आणि स्थानिक प्रशासनाने खालील सावधगिरीच्या सूचना दिल्या आहेत:

1. अनावश्यक प्रवास टाळा: विशेषतः मुंबई, ठाणे, आणि कोकणात प्रवास टाळावा.
2. विजांपासून सावध: विजांच्या कडकडाटादरम्यान झाडाखाली किंवा मोकळ्या जागेत थांबू नये. “DAMINI” अॅप डाउनलोड करून विजांच्या नोटिफिकेशन्स मिळवा.
3. सुरक्षित स्थळी राहा: सखल भागांत राहणाऱ्या नागरिकांनी पूरजन्य परिस्थिती लक्षात घेऊन सुरक्षित ठिकाणी राहावे.
4. मच्छीमारांसाठी सल्ला: समुद्रात उंच लाटा उसळण्याची शक्यता असल्याने मच्छीमारांनी समुद्रात जाऊ नये.
5. शेतकऱ्यांसाठी: पिकांचे संरक्षण करावे आणि पेरणीपूर्वी हवामान अंदाज तपासावा.

हवामान अंदाजाचा आधार

हा अंदाज भारतीय हवामान खात्याच्या (IMD) अधिकृत अहवालांवर आणि स्थानिक हवामान तज्ज्ञांच्या विश्लेषणावर आधारित आहे. अरबी समुद्रातील कमी दाबाचा पट्टा आणि ढगांची पश्चिमेकडून पूर्वेकडे होणारी हालचाल यामुळे पावसाचा जोर वाढणार आहे. यासोबतच, X वर शेअर केलेल्या पोस्ट्सनुसार, नागरिक आणि शेतकरी यांना सतर्क राहण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.

सावधगिरी आणि तयारी आवश्यक

२ जुलै २०२५ पासून महाराष्ट्रात पावसाचा जोर वाढणार आहे, आणि कोकण, मुंबई, पुणे, विदर्भ, मराठवाड्यासह अनेक भागांत मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाची शक्यता आहे. या काळात नागरिकांनी हवामान खात्याच्या सूचनांचे पालन करणे आणि सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. शेतकऱ्यांनी पिकांचे संरक्षण करावे, आणि मच्छीमारांनी समुद्रात जाणे टाळावे.