शेतकऱ्यांसाठी भारत सरकारने सुरू केलेली ‘प्रधानमंत्री किसान सम्मान निधि योजना’ (PM Kisan Samman Nidhi Yojana) ही देशातील कोट्यवधी शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा आधार आहे. या योजनेच्या 19 व्या हप्त्याची रक्कम 24 फेब्रुवारी 2025 रोजी बिहारमधील भागलपूर येथे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते जाहीर करण्यात आली होती. या हप्त्याअंतर्गत 9.8 कोटी शेतकऱ्यांच्या खात्यात थेट 22,000 कोटींहून अधिक रक्कम जमा करण्यात आली. आता सगळ्यांच्या मनात एकच प्रश्न आहे – PM Kisan योजनेचा 20 वा हप्ता कधी जाहीर होणार?
PM Kisan योजनेचा 20 वा हप्ता कधी मिळणार ?
प्रधानमंत्री किसान सम्मान निधि योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाते. ही रक्कम तीन समान हप्त्यांमध्ये, म्हणजेच प्रत्येकी 2000 रुपये, दर चार महिन्यांनी शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा केली जाते. या योजनेचा 19 वा हप्ता 24 फेब्रुवारी 2025 रोजी जाहीर झाला होता. त्यामुळे आता 20 वा हप्ता जून 2025 मध्ये जाहीर होण्याची शक्यता आहे. या योजनेच्या आतापर्यंतच्या वेळापत्रकानुसार, हप्ते दर चार महिन्यांनी जाहीर केले जातात. 19 वा हप्ता फेब्रुवारीमध्ये जाहीर झाल्याने, चार महिन्यांनंतर म्हणजेच जून 2025 मध्ये 20 वा हप्ता जाहीर होण्याची अपेक्षा आहे. मात्र, सरकारकडून अद्याप या तारखेची अधिकृत घोषणा झालेली नाही.
मागील काही वर्षांचा अनुभव पाहता, हप्ते सहसा एप्रिल-जुलै, ऑगस्ट-नोव्हेंबर आणि डिसेंबर-मार्च या कालावधीत जाहीर केले जातात. त्यामुळे जून 2025 मध्ये हा हप्ता जाहीर होण्याची शक्यता खूप जास्त आहे. या हप्त्याअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात 2000 रुपये थेट जमा केले जातील. ही रक्कम शेतकऱ्यांना शेतीसाठी लागणाऱ्या गोष्टी, जसे की बियाणे, खते, आणि इतर गरजा पूर्ण करण्यासाठी खूप उपयुक्त ठरते. जर तुम्ही या योजनेसाठी पात्र असाल, तर तुम्हाला हा हप्ता मिळण्यासाठी काही महत्त्वाच्या गोष्टी कराव्या लागतील, ज्याबद्दल आपण पुढे बोलणार आहोत.
PM Kisan योजना म्हणजे काय?
प्रधानमंत्री किसान सम्मान निधि योजना (PM Kisan) ही भारत सरकारने 2019 मध्ये सुरू केलेली एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश देशातील छोट्या आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत देऊन त्यांच जीवनमान सुधारण आणि शेतीसाठी लागणाऱ्या गरजा पूर्ण करणे हा आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6000 रुपये दिले जातात, जे तीन हप्त्यांमध्ये, म्हणजेच प्रत्येकी 2000 रुपये, दर चार महिन्यांनी त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. ही रक्कम थेट बँक खात्यात जमा केली जाते, ज्यामुळे कोणत्याही मध्यस्थाची गरज राहत नाही आणि पारदर्शकता टिकून राहते.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकरी कुटुंबाकडे शेतीयोग्य जमीन असण गरजेचं आहे. PM Kisan ही योजना देशभरातील सर्व राज्यांमध्ये लागू आहे, आणि आतापर्यंत 11 कोटींहून अधिक शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळाला आहे. 19 व्या हप्त्यापर्यंत सरकारने या योजनेअंतर्गत 3.46 लाख कोटींहून अधिक रक्कम शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा केली आहे. ही योजना शेतकऱ्यांना शेतीसाठी लागणारी आर्थिक मदत तर पुरवतेच, पण त्यांच्या जीवनात स्थिरता आणण्यासाठीही मदत करते.
PM Kisan च्या 20 व्या हप्त्यासाठी ई-केवायसी का गरजेचं आहे?
PM Kisan योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना काही महत्त्वाच्या गोष्टी करणे आवश्यक आहे, आणि त्यापैकी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे ई-केवायसी (e-KYC). जर तुम्ही या योजनेचा लाभ घेत असाल, तर तुम्हाला तुमच ई-केवायसी पूर्ण करणं अनिवार्य आहे. जर तुम्ही ई-केवायसी केलेलं नसेल, तर तुम्हाला 20 व्या हप्त्याची रक्कम मिळणार नाही. ई-केवायसी करण खूप सोप आहे, आणि तुम्ही ते दोन पद्धतींनी करू शकता.
पहिली पद्धत म्हणजे ओटीपी-आधारित ई-केवायसी. यासाठी तुम्हाला पीएम किसान योजनेच्या अधिकृत वेबसाइट pmkisan.gov.in वर जावं लागेल. तिथे ‘Farmers Corner’ मध्ये ‘e-KYC’ हा पर्याय निवडा. त्यानंतर तुमचा आधार क्रमांक टाका, आणि तुमच्या आधारशी जोडलेल्या मोबाइल नंबरवर एक ओटीपी येईल. हा ओटीपी टाकून तुम्ही तुमचं ई-केवायसी पूर्ण करू शकता. जर तुमच्या मोबाइलवर ओटीपी येत नसेल, तर तुम्ही दुसऱ्या पद्धतीचा वापर करू शकता, म्हणजेच बायोमेट्रिक-आधारित ई-केवायसी. यासाठी तुम्हाला तुमच्या जवळच्या कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) मध्ये जाव लागेल, आणि तिथे तुमची बायोमेट्रिक माहिती (बोटांचे ठसे किंवा डोळ्यांचा स्कॅन) देऊन ई-केवायसी पूर्ण कराव लागेल.
ई-केवायसी का गरजेच आहे, असा प्रश्न तुमच्या मनात येऊ शकतो. याचंउत्तर अस आहे की, ई-केवायसीमुळे सरकारला खात्री पटते की ही रक्कम खऱ्या शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचत आहे, आणि कोणतीही फसवणूक होत नाही. त्यामुळे हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे, जो तुम्हाला पूर्ण करावाच लागेल.
PM Kisan योजना लाभार्थी यादी कशी तपासाल?
PM Kisan योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुमच नाव लाभार्थी यादीत असण गरजेच आहे. जर तुमचं नाव या यादीत असेल, तरच तुम्हाला हप्त्याची रक्कम मिळेल. ही यादी तपासणं खूप सोपं आहे. सर्वप्रथम, तुम्ही पीएम किसान योजनेच्या अधिकृत वेबसाइट pmkisan.gov.in वर जा. तिथे ‘Farmers Corner’ मध्ये ‘Beneficiary List’ हा पर्याय निवडा. त्यानंतर तुम्हाला तुमचं राज्य, जिल्हा, उपजिल्हा, ब्लॉक आणि गाव निवडावं लागेल. ही माहिती निवडल्यानंतर ‘Get Report’ वर क्लिक करा. त्यानंतर तुमच्या गावातील पात्र शेतकऱ्यांची यादी तुमच्या समोर येईल. या यादीत तुमचं नाव शोधा. जर तुमचं नाव यादीत असेल, तर तुम्हाला हप्त्याची रक्कम नक्की मिळेल.
जर तुमचं नाव यादीत नसेल, तर तुम्ही तुमच्या स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधू शकता किंवा पीएम किसान योजनेच्या हेल्पलाइन क्रमांकावर कॉल करू शकता. हेल्पलाइन क्रमांक आहेत – 155261 आणि 011-24300606. या क्रमांकावर संपर्क साधून तुम्ही तुमच्या समस्येचं निरसन करू शकता.
PM Kisan योजनेसाठी नोंदणी कशी कराल?
जर तुम्ही अद्याप PM Kisan योजनेसाठी नोंदणी केलेली नसेल, तर तुम्ही आता नोंदणी करू शकता आणि या योजनेचा लाभ घेऊ शकता. नोंदणी करणं खूप सोपं आहे. तुम्ही दोन पद्धतींनी नोंदणी करू शकता – ऑनलाइन आणि ऑफलाइन. ऑनलाइन नोंदणीसाठी तुम्हाला पीएम किसान योजनेच्या वेबसाइट pmkisan.gov.in वर जावं लागेल. तिथे ‘Farmers Corner’ मध्ये ‘New Farmer Registration’ हा पर्याय निवडा. त्यानंतर तुम्हाला तुमचं नाव, जन्मतारीख, आधार क्रमांक, बँक खात्याचा तपशील, आणि मोबाइल नंबर टाकावा लागेल. ही माहिती भरल्यानंतर तुमचा अर्ज सबमिट करा. तुमचा अर्ज तपासला जाईल, आणि जर तुम्ही पात्र असाल तर तुमचं नाव लाभार्थी यादीत समाविष्ट केलं जाईल.
ऑफलाइन नोंदणीसाठी तुम्ही तुमच्या जवळच्या कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) मध्ये जाऊ शकता. तिथे तुम्हाला तुमचे कागदपत्र, जसे की आधार कार्ड, बँक खात्याचा तपशील, आणि जमिनीच्या मालकीचे कागदपत्र द्यावे लागतील. सीएससी केंद्रातील कर्मचारी तुमची नोंदणी पूर्ण करतील. नोंदणी केल्यानंतर तुम्हाला तुमचं ई-केवायसी पूर्ण करावं लागेल, ज्याबद्दल आपण आधीच बोललो आहोत.
मागील हप्त्यांचा आढावा – आतापर्यंत काय झालं?
पीएम किसान योजनेची सुरुवात 24 फेब्रुवारी 2019 रोजी झाली होती, आणि आतापर्यंत 19 हप्ते जाहीर झाले आहेत. पहिला हप्ता 24 फेब्रुवारी 2019 रोजी जाहीर झाला होता, आणि त्यानंतर दर चार महिन्यांनी हप्ते जाहीर होत आहेत. 19 वा हप्ता 24 फेब्रुवारी 2025 रोजी जाहीर झाला, ज्यामध्ये 9.8 कोटी शेतकऱ्यांना 22,000 कोटींहून अधिक रक्कम मिळाली. या योजनेअंतर्गत आतापर्यंत 3.46 लाख कोटींहून अधिक रक्कम शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा झाली आहे.
या योजनेचा सर्वात मोठा फायदा हा आहे की, ही रक्कम थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा होते, ज्यामुळे मध्यस्थांचा हस्तक्षेप टळतो आणि पारदर्शकता वाढते. याशिवाय, या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना शेतीसाठी लागणारी आर्थिक मदत वेळेवर मिळते, ज्यामुळे त्यांना बियाणे, खते, आणि इतर गरजांसाठी पैसे मिळतात. या योजनेने ग्रामीण भागातील अर्थव्यवस्थेलाही चालना मिळाली आहे, कारण शेतकऱ्यांकडे जास्त पैसे आल्याने त्यांचा खर्च वाढतो आणि स्थानिक बाजारपेठांना फायदा होतो.
PM Kisan च्या 20 व्या हप्त्यासाठी काय काळजी घ्याल?
20 वा हप्ता मिळवण्यासाठी तुम्हाला काही गोष्टींची काळजी घ्यावी लागेल. सर्वप्रथम, तुमचं ई-केवायसी पूर्ण झाल आहे याची खात्री करा. जर तुमचं ई-केवायसी पूर्ण नसेल, तर तुम्हाला हप्त्याची रक्कम मिळणार नाही. दुसरं म्हणजे, तुमचं नाव लाभार्थी यादीत आहे याची खात्री करा. जर तुमचं नाव यादीत नसेल, तर तुम्ही तुमच्या स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधून ही समस्या सोडवू शकता.
हे वाचल का ? – पशुसंवर्धन विभागाची खास योजना, शेळी, गाय, म्हैस आणि कुकुटपालनासाठी 50% ते 75% पर्यंत अनुदान!
तिसरं म्हणजे, तुमच्या बँक खात्याचा तपशील आणि आधार कार्डशी जोडलेला मोबाइल नंबर अद्ययावत आहे याची खात्री करा. जर तुमचा मोबाइल नंबर बदलला असेल, तर तो पीएम किसान पोर्टलवर अपडेट करा, जेणेकरून तुम्हाला ओटीपी मिळण्यात अडचण येणार नाही. जर तुम्हाला काही अडचण आली, तर तुम्ही पीएम किसान योजनेच्या हेल्पलाइन क्रमांकावर संपर्क साधू शकता. ही योजना तुमच्यासाठी खूप फायदेशीर आहे, त्यामुळे या छोट्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष करू नका.
प्रधानमंत्री किसान सम्मान निधि योजना ही शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा आधार आहे. या योजनेच्या 20 व्या हप्त्याची सर्व शेतकरी आतुरतेने वाट पाहत आहेत. जून 2025 मध्ये हा हप्ता जाहीर होण्याची शक्यता आहे, आणि त्याअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात 2000 रुपये जमा केले जातील. ही रक्कम शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि जीवनमान सुधारण्यासाठी खूप उपयुक्त ठरेल.
