प्रस्तावना
सुनीता विल्यम्स, भारतीय वंशाच्या एक प्रसिद्ध नासा अंतराळवीर, यांनी नुकतेच अंतराळातून भारताचे सौंदर्य पाहण्याचा अनुभव शेअर केला आहे. 286 दिवसांच्या अंतराळ प्रवासानंतर मार्च 2025 मध्ये पृथ्वीवर परतल्यानंतर त्यांनी एका पत्रकार परिषदेत सांगितले की, “अंतराळातून भारत खूपच सुंदर दिसतो.” विशेषतः हिमालयाच्या पर्वतराजींनी त्यांचे मन जिंकले. सुनीता यांनी आपल्या वडिलांच्या मायदेशाला भेट देण्याची आणि अंतराळ अनुभव शेअर करण्याची इच्छा व्यक्त केली, ज्यामुळे त्यांचा भारताशी असलेला भावनिक बंध अधोरेखित झाला. या लेखात आपण सुनीता विल्यम्स यांच्या या अनुभवाबद्दल, त्यांच्या अंतराळ मोहिमेबद्दल आणि भारताशी असलेल्या नात्याबद्दल सविस्तर माहिती घेऊया.
सुनीता विल्यम्स कोण आहेत?
सुनीता विल्यम्स (जन्म: 19 सप्टेंबर 1965) या भारतीय वंशाच्या अमेरिकन अंतराळवीर आणि माजी यू.एस. नेव्ही ऑफिसर आहेत. त्यांचे वडील, दीपक पंड्या, हे गुजरातमधील झुलासण गावाचे रहिवासी होते, तर त्यांची आई, उर्सुलिन बोनी पंड्या, स्लोव्हेनियन-अमेरिकन वंशाच्या आहेत. सुनीता यांनी नासाच्या अनेक अंतराळ मोहिमांमध्ये भाग घेतला आहे आणि त्यांनी अंतराळात एकूण 606 दिवस घालवले आहेत, ज्यामुळे त्या सर्वाधिक काळ अंतराळात राहणाऱ्या दुसऱ्या अंतराळवीर ठरल्या आहेत. त्यांनी अंतराळात सर्वाधिक स्पेसवॉक (62 तास आणि 6 मिनिटे) करणाऱ्या महिला अंतराळवीराचा विक्रमही नोंदवला आहे.
अंतराळातून भारताचे सौंदर्य
सुनीता विल्यम्स यांनी नुकत्याच झालेल्या एका पत्रकार परिषदेत सांगितले की, अंतराळातून भारत पाहणे हा एक अविस्मरणीय अनुभव होता. त्यांनी विशेषतः हिमालयाच्या पर्वतराजींचे सौंदर्य अधोरेखित केले. “अंतराळातून भारत खूपच सुंदर दिसतो. जेव्हा जेव्हा आम्ही हिमालयावरून गेलो, तेव्हा आम्हाला अविश्वसनीय छायाचित्रे मिळाली. हे खरंच आश्चर्यकारक आहे,” असे त्या म्हणाल्या. हिमालयाच्या पर्वतराजी अंतराळातून स्पष्टपणे दिसतात आणि त्यांचे भव्य रूप अंतराळवीरांना नेहमीच आकर्षित करते. सुनीता यांनी त्यांचे सहकारी अंतराळवीर बutch विल्मोर यांच्यासोबत या दृश्यांचा आनंद घेतला आणि त्यांनी काही अप्रतिम छायाचित्रेही काढली.
हा अनुभव भारतासाठी अभिमानास्पद आहे. यापूर्वी 1984 मध्ये भारतीय अंतराळवीर राकेश शर्मा यांनी अंतराळातून भारत पाहताना “सारे जहां से अच्छा” ही कविता उद्धृत केली होती. सुनीता यांचे हे वक्तव्य त्या ऐतिहासिक क्षणाची आठवण करून देते. अंतराळातून भारताचे सौंदर्य पाहणे आणि त्याबद्दल बोलणे हे भारतीयांसाठी गर्वाची बाब आहे.
संभाषण खालीलप्रमाणे:
रिपोर्टर: अवकाशातून भारत कसा दिसतो?
सुनीता विल्यम्स: अवकाशातून भारत अद्भुत आहे
“आम्ही जेव्हा जेव्हा हिमालयावरून गेलो तेव्हा आम्हाला अविश्वसनीय फोटो मिळाले, ते खरोखरच आश्चर्यकारक आहे”
“मी माझ्या वडिलांच्या मायदेशी भेट देईन आणि तेथील लोकांसोबत अवकाश संशोधनाबद्दलचे अनुभव शेअर करेन” – भावनिक सुनीता विल्यम्स
सुनीता यांची नुकतीच अंतराळ मोहीम
सुनीता विल्यम्स आणि बutch विल्मोर यांनी जून 2024 मध्ये बोईंगच्या स्टारलाइनर अंतराळयानातून आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) प्रवास सुरू केला. ही मोहीम बोईंगच्या पहिल्या क्रू फ्लाइट टेस्टचा भाग होती, ज्यामध्ये सुनीता या पहिल्या महिला अंतराळवीर होत्या. परंतु, स्टारलाइनरला तांत्रिक अडचणी आल्यामुळे त्यांचा अंतराळातील मुक्काम अनपेक्षितपणे लांबला. मूळ 8 दिवसांच्या नियोजित मोहिमेऐवजी त्यांना 286 दिवस (सुमारे 9 महिने) अंतराळात राहावे लागले. अखेरीस, मार्च 2025 मध्ये ते स्पेसएक्स ड्रॅगन अंतराळयानातून पृथ्वीवर परतले.
या मोहिमेदरम्यान सुनीता यांनी अनेक वैज्ञानिक प्रयोग केले आणि अंतराळ स्थानकाच्या देखभालीत महत्त्वाची भूमिका बजावली. त्यांनी अंतराळातून पृथ्वीवरील अनेक दृश्यांचा आनंद घेतला, ज्यामध्ये भारताचा समावेश होता. त्यांच्या या मोहिमेने स्पेसएक्सच्या विश्वासार्हतेचे आणि बोईंगच्या स्टारलाइनरमधील तांत्रिक समस्यांचे प्रदर्शन केले. नासाने या मोहिमेचे कौतुक केले आणि सुनीता यांच्या योगदानाला “अंतराळ संशोधनातील एक मैलाचा दगड” असे संबोधले.
भारताशी भावनिक बंध
सुनीता विल्यम्स यांचा भारताशी खोल भावनिक बंध आहे. त्यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले की, “मी माझ्या वडिलांच्या मायदेशाला भेट देईन आणि तिथल्या लोकांसोबत माझे अंतराळ अनुभव शेअर करेन.” ही इच्छा त्यांच्या भारतीय वारशाशी असलेल्या नात्याचे प्रतीक आहे. सुनीता यांनी यापूर्वी 2007 मध्ये गुजरातमधील त्यांच्या वडिलांचे मूळ गाव झुलासणला भेट दिली होती. त्यांनी अंतराळातही भारतीय संस्कृतीचा प्रभाव दाखवला आहे. त्यांनी भगवद्गीता आणि गणपतीची मूर्ती अंतराळ स्थानकावर नेली होती, ज्यामुळे त्यांचा भारताशी असलेला सांस्कृतिक संबंध अधोरेखित झाला.
मार्च 2025 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुनीता यांना पत्र लिहून त्यांच्या यशस्वी मोहिमेबद्दल अभिनंदन केले आणि भारतात येण्याचे निमंत्रण दिले. त्यांनी सुनीता यांना भारतातील तरुण, विशेषतः मुलींना विज्ञान आणि अंतराळ संशोधनासाठी प्रेरित करण्याची विनंती केली. सुनीता यांनी या निमंत्रणाला सकारात्मक प्रतिसाद दिला आणि भारतात येण्याची इच्छा व्यक्त केली.
अंतराळ संशोधनातील सुनीता यांचे योगदान
सुनीता विल्यम्स यांनी अंतराळ संशोधनात अनेक मैलाचे दगड गाठले आहेत. त्यांनी 2006-07 आणि 2012 मध्ये अंतराळ स्थानकावर दीर्घ मुक्काम केला. 2012 मध्ये त्यांनी अंतराळात पहिली ट्रायथलॉन पूर्ण केली आणि 2024-25 च्या मोहिमेदरम्यान त्यांनी सर्वाधिक स्पेसवॉकचा विक्रम नोंदवला. त्यांनी अंतराळात 50 तासांहून अधिक काळ स्पेसवॉक केले आहे, ज्यामुळे त्या सर्वाधिक स्पेसवॉक करणाऱ्या महिला अंतराळवीर ठरल्या. त्यांच्या या यशामुळे भारतातील अनेक तरुणांना विज्ञान आणि अंतराळ संशोधनात करिअर करण्याची प्रेरणा मिळाली आहे.
सामाजिक मीडियावर चर्चा
सुनीता विल्यम्स यांच्या या वक्तव्याने सोशल मीडियावर मोठी चर्चा घडवली. टाइम्स अलजेब्रा या X हँडलवर त्यांच्या वक्तव्याचा व्हिडिओ शेअर करण्यात आला, ज्याला अनेकांनी पसंती दर्शवली. काहींनी “सारे जहां से अच्छा, हिंदुस्तान हमारा” असे लिहून भारताबद्दलचा अभिमान व्यक्त केला, तर काहींनी सुनीता यांच्या भारतीय वारशाचे कौतुक केले. या चर्चेदरम्यान काहींनी अंतराळाशी संबंधित इतर माहितीही शेअर केली, जसे की चंद्राचे 708 जीबीचे चित्र आणि सौरमालेच्या अंतराळातील हालचालींचा व्हिडिओ. यावरून अंतराळ संशोधनाबद्दल लोकांमध्ये असलेली उत्सुकता दिसून येते.
भारतासाठी अभिमानाची बाब
सुनीता विल्यम्स यांचे हे वक्तव्य आणि त्यांचे यश भारतासाठी अभिमानाची बाब आहे. त्यांनी अंतराळातून भारताचे सौंदर्य पाहिले आणि त्याबद्दल बोलताना त्यांचा भारतीय वारसा आणि भावनिक बंध स्पष्ट झाला. त्यांच्या या अनुभवाने भारतीयांना अंतराळ संशोधनाबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी प्रेरणा मिळाली आहे. त्यांनी भारतात येऊन आपले अनुभव शेअर करण्याची इच्छा व्यक्त केल्याने तरुण पिढी, विशेषतः मुली, विज्ञान आणि अंतराळ संशोधनात करिअर करण्यासाठी प्रोत्साहित होतील.
निष्कर्ष
सुनीता विल्यम्स यांनी अंतराळातून भारताचे सौंदर्य पाहण्याचा अनुभव शेअर करून भारतीयांचे मन जिंकले आहे. हिमालयाच्या पर्वतराजींचे वर्णन करताना त्यांनी भारताबद्दलचा आपला अभिमान आणि प्रेम व्यक्त केले. त्यांचा 286 दिवसांचा अंतराळ प्रवास, त्यांचे वैज्ञानिक योगदान आणि भारताशी असलेला भावनिक बंध यामुळे त्या भारतीयांसाठी प्रेरणास्थान बनल्या आहेत. त्यांनी भारतात येऊन आपले अनुभव शेअर करण्याची इच्छा व्यक्त केल्याने तरुण पिढीला अंतराळ संशोधनाच्या क्षेत्रात पुढे जाण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल. सुनीता विल्यम्स यांचे हे यश आणि त्यांचा भारताशी असलेला नाता यामुळे आपण सर्वांनी गर्व अनुभवावा.
