मुंबई, 5 जुलै 2025: तब्बल 20 वर्षांनंतर ठाकरे बंधू – शिवसेना (यूबीटी) प्रमुख उद्धव ठाकरे आणि महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना (मनसे) प्रमुख राज ठाकरे – एकाच व्यासपीठावर येत आहेत. वरळीतील एनएससीआय डोम येथे होणारा हा विजयी मेळावा मराठी अस्मितेचा विजय साजरा करण्यासाठी आहे.
महाराष्ट्र सरकारने प्राथमिक शाळांमध्ये हिंदीला तिसरी भाषा म्हणून सक्तीचे करण्याचे त्रिभाषा धोरण मागे घेतल्यानंतर हा मेळावा आयोजित करण्यात आला आहे. हा मेळावा केवळ मराठी भाषेच्या संरक्षणाचा उत्सव नाही, तर आगामी मुंबई महानगरपालिका आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर राजकीय दृष्टिकोनातूनही महत्त्वाचा आहे.
महाराष्ट्र शासनाने राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 अंतर्गत इयत्ता 1 ते 5 मधील विद्यार्थ्यांसाठी हिंदी भाषा सक्तीची करण्याचा निर्णय घेतला होता. या निर्णयाला मराठी भाषिकांमध्ये तीव्र विरोध झाला. शिवसेना (यूबीटी) आणि मनसेने या धोरणाला ‘मराठीवर अन्याय’ म्हणत जोरदार आंदोलन उभारले.
निषेध मोर्चाला मराठी जनतेचा प्रचंड पाठिंबा मिळाला. आझाद मैदानावर शिवसेना (यूबीटी) नेत्यांनी या शासनादेशाची प्रत जाळली, तर राज ठाकरे यांनी सरकारला इशारा देत मराठी अस्मितेच्या एकतेची ताकद दाखवली. या दबावामुळे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी 29 जून रोजी त्रिभाषा धोरणाचे दोन शासनादेश रद्द केले आणि शिक्षणविषयक समिती स्थापन केली.
विजयी मेळाव्याचा उद्देश
या विजयाला ‘मराठी माणसाचा विजय’ म्हणत उद्धव आणि राज ठाकरे यांनी 5 जुलैचा निषेध मोर्चा विजयी मेळाव्यात बदलला. ‘मराठ्यांचा आवाज’ या नावाने हा मेळावा वरळीतील एनएससीआय डोम येथे सकाळी 10 वाजता होणार आहे. या मेळाव्याला मराठी भाषिकांना मोठ्या संख्येने उपस्थित राहण्याचे आवाहन दोन्ही नेत्यांनी केले आहे.
ठाकरे बंधूंची एकता: 20 वर्षांनंतरचा ऐतिहासिक क्षण
2005 मध्ये राज ठाकरे यांनी शिवसेनेतून बाहेर पडत महाराष्ट्र नवनिर्माण सेना (मनसे) स्थापन केली. या काळात दोन्ही बंधूंमध्ये वैयक्तिक आणि राजकीय मतभेद निर्माण झाले. 2009 च्या विधानसभा निवडणुकीत मनसेने 13 जागा जिंकल्या, परंतु त्यानंतर त्यांचा प्रभाव कमी झाला. 2024 च्या निवडणुकीत मनसेला एकही जागा मिळाली नाही, तर शिवसेना (यूबीटी) ची ताकदही कमकुवत झाली आहे.
या पार्श्वभूमीवर, मराठी अस्मितेच्या मुद्द्यावर दोन्ही नेते एकत्र येत आहेत, ही घटना राजकीयदृष्ट्या महत्त्वाची आहे. मराठी भाषा आणि संस्कृतीच्या संरक्षणासाठी त्यांनी एकत्र येण्याचा निर्णय घेतला आहे, जो मुंबई महानगरपालिका निवडणुकीच्या दृष्टिकोनातूनही महत्त्वाचा आहे.
मेळाव्याची तयारी
- स्थळ: वरळीतील एनएससीआय डोम, आदित्य ठाकरे यांच्या विधानसभा मतदारसंघात.
- व्यासपीठ: ‘मराठ्यांचा आवाज’ असे नाव असलेल्या व्यासपीठावर महाराष्ट्राचा नकाशा आणि मराठी अस्मितेचे प्रतीक आहे.
- आयोजन: शिवसेना (यूबीटी) चे संजय राऊत, अनिल परब आणि मनसेचे बाळा नांदगावकर, संदीप देशपांडे यांनी तयारी केली आहे.
- उपस्थिती: 6,000 खुर्च्यांची व्यवस्था, मोठ्या एलईडी स्क्रीन्स आणि मराठी माणसांना प्रेरणा देणारी सजावट.
- सांस्कृतिक कार्यक्रम: जय जवान गोविंदा मंडळाचे मानवी मनोरे आणि पारंपरिक ढोल-ताशांचा गजर.
राजकीय समीकरणे: निवडणुकीच्या दृष्टिकोनातून महत्त्व
मुंबई महानगरपालिका निवडणूक
मुंबई महानगरपालिका निवडणूक ही महाराष्ट्रातील सर्वात महत्त्वाची स्थानिक निवडणूक आहे. 2017 मध्ये शिवसेना (यूबीटी) ने 84 जागा जिंकल्या होत्या, परंतु एकनाथ शिंदे यांच्या बंडखोरीनंतर पक्षाची ताकद कमी झाली. मनसेलाही गेल्या काही वर्षांत निवडणुकीत यश मिळाले नाही. या मेळाव्यामुळे दोन्ही पक्षांना मराठी मतदारांना एकत्र करण्याची संधी आहे.
महाविकास आघाडीचे अंतर
महाविकास आघाडीतील काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस (शरद पवार गट) यांनी या मेळाव्यापासून अंतर राखले आहे. काँग्रेसला आपले गैर-मराठी मतदार गमावण्याची भीती आहे, तर शरद पवार यांनी वैयक्तिक कारणांमुळे मेळाव्याला उपस्थित राहणार नसल्याचे सांगितले आहे.
एकनाथ शिंदे गटाचा आरोप
शिवसेना (शिंदे गट) नेते रामदास कदम यांनी उद्धव ठाकरे यांच्यावर राज ठाकरेंविरुद्ध घातपाताचा कट रचल्याचा खळबळजनक आरोप केला आहे. हा आरोप मेळाव्याच्या पार्श्वभूमीवर राजकीय तणाव वाढवणारा आहे.
मराठी अस्मितेचा जागर: सामाजिक आणि सांस्कृतिक परिणाम
मराठी भाषेचे संरक्षण
मराठी भाषा ही महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक ओळखीचा आधार आहे. 1960 मध्ये भाषिक आधारावर महाराष्ट्राची निर्मिती झाली, आणि मराठी भाषेच्या संरक्षणासाठी शिवसेना आणि मनसे नेहमीच आग्रही राहिले आहेत. या मेळाव्यामुळे मराठी माणसांमध्ये एकतेचा संदेश जाईल आणि भाषिक अस्मितेला बळ मिळेल.
कार्यकर्त्यांमध्ये उत्साह
मेळाव्याच्या पूर्वसंध्येला ठाण्यात शिवसेना आणि मनसे कार्यकर्त्यांनी एकत्र येऊन लाडू वाटप केले. पारंपरिक ढोल-ताशांच्या गजरात कार्यकर्त्यांनी मराठी एकतेचा जल्लोष साजरा केला.
विवाद आणि टीका
मेळाव्याच्या तयारीदरम्यान मनसे कार्यकर्त्यांनी एका फेरीवाल्यावर मराठीत न बोलल्याबद्दल हल्ला केल्याचा आरोप झाला आहे. तसेच, शिवसेना (यूबीटी) नेते राजन विचारे यांच्या उपस्थितीत दोन व्यक्तींना माफी मागण्यास भाग पाडण्यात आले. या घटनांमुळे मराठी अस्मितेच्या मुद्द्यावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे.
मराठी माणसाचा विजय आणि भविष्य
राज आणि उद्धव ठाकरे यांचा हा विजयी मेळावा मराठी अस्मितेचा जागर आहे. त्रिभाषा धोरण मागे घेणे हा मराठी माणसाच्या एकतेचा विजय आहे, पण ही केवळ सुरुवात आहे. उद्धव ठाकरे यांनी सांगितले की, “हा लढा संपलेला नाही. शिक्षण समितीच्या शिफारशींवर आम्ही लक्ष ठेवू.”