बाईकमध्ये पेट्रोल इंजिनच का? डिझेल इंजिन का नाही ! वाचा सविस्तर माहिती!

बाईकमध्ये डिझेल इंजिन का नाही: 6 मुख्य कारणं

बाईकमध्ये डिझेल इंजिन का वापरल जात नाही, यामागे अनेक तांत्रिक आणि व्यवहारिक कारण आहेत. ही कारण समजून घेण्यासाठी आपण एक-एक मुद्दा पाहूया.

1. डिझेल इंजिनचं वजन आणि आकार

पहिल आणि सर्वात महत्त्वाच कारण म्हणजे डिझेल इंजिनच वजन आणि आकार.

• वजन: डिझेल इंजिनमध्ये कॉम्प्रेशन रेशो जास्त असतो. म्हणजेच, इंजिनला जास्त दाब सहन करावा लागतो. यासाठी जाड आणि मजबूत धातूंचा वापर करावा लागतो, ज्यामुळे इंजिनचं वजन खूप वाढतं.
• आकार: डिझेल इंजिनची रचना मोठी आणि जटिल असते, जी बाईकच्या छोट्या फ्रेममध्ये बसवणं कठीण आहे.
• पेट्रोल इंजिन: तुलनेत पेट्रोल इंजिन हलकं आणि कॉम्पॅक्ट असतं, जे बाईकच्या रचनेत सहज बसतं.

उदाहरण: एक सामान्य 150cc पेट्रोल बाईकचं इंजिन 10-15 किलो वजनाचं असतं, तर तेवढ्याच क्षमतेचं डिझेल इंजिन 30-40 किलो वजनाचं असू शकतं. अशा जड इंजिनसह बाईक चालवणं कठीण आहे.

2. कंपन आणि आवाजाची समस्या

डिझेल इंजिनचं दुसरं मोठं नुकसान म्हणजे त्याचा आवाज आणि कंपन.

• आवाज: डिझेल इंजिन चालवताना खूप मोठा आवाज होतो, ज्यामुळे बाईक चालवणं अस्वस्थ वाटू शकतं.
• कंपन: डिझेल इंजिनमध्ये जास्त कंपन होतं, ज्यामुळे रायडरला त्रास होऊ शकतो.
• पेट्रोल इंजिन: तुलनेत पेट्रोल इंजिन शांत आणि स्मूथ चालतं, ज्यामुळे रायडिंगचा अनुभव आनंददायक होतो.

माझ्या एका मित्राने सांगितलं, “मी एकदा डिझेल ट्रकच्या मागे बाईक चालवत होतो, त्या इंजिनचा आवाज इतका मोठा होता की मला माझ्या बाईकचा हॉर्नही ऐकू आला नाही!”

3. कमी गती आणि आरपीएम

डिझेल इंजिनची कार्यक्षमता हा त्याचा मोठा फायदा आहे, पण बाईकसाठी हा तोटा ठरतो.

• आरपीएम: डिझेल इंजिनचा रिव्हॉल्यूशन पर मिनिट (RPM) कमी असतो. म्हणजेच, ते जास्त गती लवकर देऊ शकत नाही.
• बाईकची गरज: बाईकला जलद गती आणि त्वरित प्रतिसाद (acceleration) हवा असतो, जो पेट्रोल इंजिन सहज देतं.
• उदाहरण: एक सामान्य पेट्रोल बाईकचं इंजिन 8,000-10,000 RPM देऊ शकतं, तर डिझेल इंजिन फक्त 4,000-5,000 RPM पर्यंत मर्यादित असतं.

यामुळे बाईकच्या रेसिंग किंवा जलद प्रवासासाठी डिझेल इंजिन योग्य नाही.

4. देखभाल खर्च आणि जटिलता

डिझेल इंजिनची देखभाल हा आणखी एक मोठा मुद्दा आहे.

• खर्च: डिझेल इंजिनची देखभाल जास्त खर्चिक आणि जटिल असते. त्यातील टर्बोचार्जर आणि इंजेक्शन सिस्टीम पेट्रोलपेक्षा खूप गुंतागुंतीची असते.
• बाईकसाठी अडचण: बाईक ही छोटी आणि स्वस्त वाहनं असतात, त्यामुळे त्यांचा देखभाल खर्च कमी असणं गरजेचं आहे.
• पेट्रोल इंजिन: पेट्रोल इंजिनची देखभाल सोपी आणि स्वस्त असते, जी बाईक मालकांना परवडते.

उदाहरण: एका पेट्रोल बाईकचं सर्व्हिसिंग 500-1000 रुपयांत होतं, तर डिझेल इंजिनचं सर्व्हिसिंग 2000 रुपयांपेक्षा जास्त खर्चाचं असू शकतं.

5. थंड वातावरणात अडचण

डिझेल इंजिनला थंड हवामानात चालवणं कठीण आहे.

• समस्या: थंडीच्या दिवसांत डिझेल इंजिन सुरू करणं कठीण असतं, कारण त्याला गरम होण्यासाठी जास्त वेळ आणि अतिरिक्त साधनं लागतात.
• पेट्रोल इंजिन: पेट्रोल इंजिन थंडीतही सहज सुरू होतं, ज्यामुळे बाईक चालवणं सोपं होतं.

उदाहरण: हिवाळ्यात पहाटे डिझेल ट्रक सुरू करताना तुम्ही बऱ्याचदा ड्रायव्हरला इंजिन गरम करताना पाहिलं असेल, पण पेट्रोल बाईकमध्ये अशी अडचण येत नाही.

6. पर्यावरणावर परिणाम

शेवटचं कारण आहे पर्यावरणाचा विचार.

• धूर: डिझेल इंजिनमधून निघणारा धूर आणि सूक्ष्म कण (particulate matter) आरोग्यासाठी हानिकारक असतात.
• पेट्रोल इंजिन: तुलनेत पेट्रोल इंजिन कमी प्रदूषण करतं, जे शहरात बाईक चालवण्यासाठी योग्य आहे.
• कायदे: अनेक देशांमध्ये डिझेल वाहनांवर कडक पर्यावरणीय नियम आहेत, जे बाईकसाठी डिझेल इंजिन वापरणं कठीण करतात.

डिझेल बाईकचा प्रयत्न: रॉयल एनफिल्डचं उदाहरण

डिझेल इंजिन बाईकमध्ये पूर्णपणे वापरल गेल नाही अस नाही. काही कंपन्यांनी याचा प्रयत्न केला होता.

• रॉयल एनफिल्ड टुलिप: 1990 च्या दशकात रॉयल एनफिल्डने “टुलिप” नावाची डिझेल बाईक बाजारात आणली होती.
• समस्या: या बाईकचं इंजिन खूप जड होतं, आवाज खूप होता आणि किंमतही जास्त होती.
• परिणाम: या बाईकला ग्राहकांचा फारसा प्रतिसाद मिळाला नाही, आणि ती बंद झाली.

तुलना: पेट्रोल आणि डिझेल इंजिन

खालील तक्त्यात पेट्रोल आणि डिझेल इंजिनची तुलना पाहूया:

आजकाल पेट्रोल आणि डिझेलच्या तुलनेत इलेक्ट्रिक बाईक हा एक नवीन पर्याय समोर येत आहे.

• फायदे: इलेक्ट्रिक बाईक शांत, स्वच्छ आणि देखभाल खर्चात कमी असतात.
• उदाहरण: भारतात Ather, Ola Electric आणि TVS iQube सारख्या इलेक्ट्रिक बाईकला चांगली मागणी आहे.

भविष्यात इलेक्ट्रिक बाईक पेट्रोल आणि डिझेल दोन्ही इंजिनला मागे टाकू शकतात.

पेट्रोल इंजिनच का योग्य?

8 जून 2025 पर्यंत मिळालेल्या माहितीनुसार, बाईकमध्ये डिझेल इंजिन का नाही, याची 6 मुख्य कारणं आपण पाहिली: वजन, आवाज, गती, देखभाल खर्च, थंडीतील अडचणी आणि पर्यावरणीय परिणाम. या सर्व कारणांमुळे पेट्रोल इंजिन बाईकसाठी अधिक योग्य आहे. भविष्यात इलेक्ट्रिक बाईक हा एक चांगला पर्याय ठरू शकतो, पण सध्या पेट्रोल इंजिनच बाईकसाठी सर्वोत्तम आहे.